Đi về nhà…
Những ngày cận Tết, Sài gòn đông đúc, người chen chân, đường xá đầy xe và xe…Ai cũng chuẩn bị sắm sửa cho một hành trình…về quê.
Sài gòn là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt nam; lượng người nhập cư đổ vào thành phố ngày một tăng. Tính đến ngày 1/4/2019, dân số của Sài gòn đạt 8,99 triệu người, trở thành địa phương đông dân nhất cả nước. Tuy nhiên, nếu tính cả những người cư trú không đăng ký hộ khẩu thường trú thì dân số thực tế của thành phố năm 2018 là 14 triệu người.
Sài gòn có 8,94 triệu phương tiện cá nhân. Trong đó, có hơn 825.000 ô tô và 8,12 triệu xe máy. Như vậy, chỉ trong khoảng 10 năm (từ năm 2010 đến tháng 7/2020) đã tăng thêm hơn 4 triệu phương tiện giao thông. Theo thống kê, bình quân mỗi tháng có 30.000 phương tiện giao thông đăng ký mới, tức mỗi ngày có 1.000 phương tiện đăng ký mới, trong khi đường giao thông rất khó mở rộng.
Dì Hai đi ra đi vô khoảng sân nhỏ khu phòng trọ Hiệp Thành, quận 12, miệng lẩm bẩm:”Khuya rồi sao chưa thấy con Phường về nữa ta?, Nó nói công ty tăng ca đến 10 giờ sao nửa đêm mà chưa thấy?” Thằng Hận ngủ, nhưng nhớ má nó cũng không yên giấc, tiếng gà canh một gáy nghe le te…Hồi trước Phường và Tâm có mối tình đẹp ở xứ Thứ 3 biển, vùng An Biên, Kiên giang (dân gian gọi vùng Miệt Thứ). Cả 2 chung trường chung lớp, lớn lên quấn quýt từ lúc còn chơi “búng dây thun” cả hai nhà cách nhau cái mương nước. Dì Hai chỉ có mình Phường. Năm 1997, cơn bão Linda quét qua vùng biển nam Cà Mau, cả vùng bán đảo Cà Mau trở thành vùng trắng… vành khăn tang. Dượng Hai làm ngư phủ, theo ghe cào đánh bắt biển nam. Ngày bão tan, Dì Hai lên khu 16 hecta Rạch Giá nhận mặt Dượng Hai thì Phường còn đỏ hỏn bế trên tay…Phường lớn lên bằng tình thương và tần tảo của má, cùng tình yêu đôi lứa lớn dần với Tâm. Năm 18 tuổi, Phường lỡ dại…Dì Hai dắt Phường lên Sài Gòn đi trốn miệng đời cay nghiệt…Tâm lắc đầu không theo… Hận ra đời. Ngày mai, Dì Hai và Phường cùng thằng Hận tính chạy xe máy, dắt díu nhau về thăm ngoại dưới Hồng Dân, Bạc Liêu” Mà giờ nó ở đâu chứ?”
Tiêu thụ xe máy năm 2020
Theo thống kê của VAMM (Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt nam), tính cả năm 2020, hơn 2,7 triệu xe máy các loại được tiêu thụ, giảm gần 17% so với năm ngoái, tương ứng mức giảm khoảng 300.000 xe. Đáng chú ý, doanh số bán hàng giảm liên tục 4 quý của năm 2020.
Theo các doanh nghiệp kinh doanh xe máy, doanh số bán hàng “ngụp lặn” trong chiều hướng giảm liên tục do tác động của đại dịch COVID-19 khi thu nhập của người tiêu dùng giảm đáng kể.
Diễn biến của thị trường xe máy Việt Nam năm 2020 không nằm ngoài xu hướng chung của thị trường thế giới. Ước tính trong năm 2020, đại dịch Covid-19 đã làm giảm tiêu thụ tổng cộng 7 triệu xe máy trên toàn cầu.
Tuy vậy, dù doanh số giảm trong năm qua song Việt Nam vẫn đứng thứ 4 trên thế giới về số lượng xe máy tiêu thụ nhiều nhất thế giới, chỉ sau Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia. Tính đến cuối năm 2011, Việt Nam có khoảng 33,4 triệu xe máy đang lưu thông, theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải. Cuối năm 2019, con số này đã gần chạm ngưỡng 60 triệu xe.
Khuynh hướng
Có mặt tại Việt Nam từ những năm 1990 nhưng xe tay ga khi đó chưa phải là lựa chọn cho số đông. Với những “đặc trưng” như giá cả đắt đỏ, chi phí bảo dưỡng cao và “uống xăng như uống nước”, xe tay ga thời điểm đó được mặc định cho giới nhà giàu. Năm 2009, Honda nâng cấp hệ thống phun xăng điện tử cho chiếc Air Blade, mở ra kỷ nguyên xe tay ga tiết kiệm nhiên liệu.
Sau năm 2010, thị trường xe tay ga tại Việt Nam sôi động hơn khi các hãng xe lớn xây dựng thêm nhà máy và mở rộng quy mô sản xuất. Các mẫu xe tay ga mới liên tục ra mắt với giá cả phải chăng, kiểu dáng thời trang, cốp dung tích lớn và động cơ tiết kiệm. Nhờ vậy, lượng xe tay ga tiêu thụ liên tục tăng và dần thay thế cho xe số.
Tỷ lệ xe tay ga bán ra trong năm 2010 là 30%. Năm 2011 con số này tăng lên 38%, năm 2014 là 40-42% và đạt 45% ở năm 2015. Trong năm 2015, Honda Việt Nam bán ra 2,02 triệu xe, trong đó xe tay ga chiếm tỷ lệ lên đến 54%, lần đầu tiên vượt xe số
Thị trường xe máy ở Việt Nam đang ở giai đoạn bão hòa, không có sự tăng trưởng mạnh như trước đây. Trong khi đó, xu hướng hiện nay khách hàng bắt đầu có sự dịch chuyển sử dụng xe máy điện, giá ôtô giảm mạnh nên nhu cầu mua xe máy của khách hàng ngày càng chậm hơn. Ngoài ra, sự dịch chuyển từ xe số sang xe ga khiến doanh số xe máy luôn duy trì sức mua tốt, cùng với chuyển đổi từ xe cũ sang xe mới và xe từ phân khối (dung tích) nhỏ sang lớn hơn là động lực bù đắp doanh số để duy trì sản lượng tiêu thụ như hiện nay.
“Hừng quen Nhân đã 6 năm, quê hương mỗi người một nơi. Nhân là thanh niên lớn lên ở vùng quê Đông Hòa, Phú Yên, còn Hừng tận mãi xứ U Minh Hạ, Cà mau. Nhân mê Hừng ngay từ ngày gặp trong quán ăn vì cái má lún đồng tiền và đôi mắt biết nói, với lại, con gái miền Tây có nét đẹp và lối nói chuyện ngọt ngào khác với cái kiểu kín đáo và khô khan của con gái miền Trung. Nhân hay đèo Hừng trên chiếc xe máy cà tàng của Ba để lại, đi làm. Tiền lương ít ỏi của việc phụ quán ăn của Hừng và làm thợ sửa điện thoại của Nhân, hai đứa thuê chung phòng trọ…sống như vợ chồng. Những lần Hừng đón xe Tuấn Hiệp từ quê lên, Nhân từ Thủ đức chạy lên bến xe Miền tây đón Hừng. Hừng chờ đợi, vui tính đăng Zalo: ”Chờ người nơi ấy,..Chờ quày không thấy…!” Đêm khuya, mưa lạnh, Nhân lủi thủi dắt bộ xe đến… Cả hai đứa chỉ biết rơi nước mắt nhìn nhau…Xe cũ quá rồi mà, không biết sao cho nổ máy,.. Hôm sau, Nhân gởi về quê; chiếc xe cũ nhiều kỹ niệm. Nhân vay mượn FE Credit mua chiếc Exciter chở Hừng cho bốc…Với lại Tết năm nay Nhân cũng đã xin tía má Hừng cho Nhân chở Hừng về Phú Yên ăn Tết với gia đình quê hương dù gì cũng đã như vợ chồng….”
Thị trường môtô phân khối lớn tại Việt Nam bắt đầu từ năm 2003. Do những rào cản về thủ tục nhập khẩu, thủ tục mua xe, giấy phép lái xe A2 nên môtô phân khối lớn chỉ tiếp cận được một bộ phận rất nhỏ trong tổng số người muốn sở hữu xe. Bằng A2 có thời là món hàng hiếm, song song với xe phân khối lớn không giấy tờ thậm chí phổ biến hơn cả xe hợp lệ khiến thị trường này lặng lẽ và người có điều kiện thậm chí cũng khó sở hữu những chiếc xe yêu thích.
Nắm bắt được nhu cầu đó, các hãng môtô nổi tiếng trên thế giới liên tiếp mở đại lý chính thức tại Việt Nam. Sớm nhất là Ducati vào năm 2009, sau đó là Harley-Davidson (năm 2013), BMW Motorrad và Kawasaki (năm 2015), KTM (năm 2016). Hai ông lớn của thị trường xe máy tại Việt Nam là Honda và Yamaha cũng lấn sân sang thị trường béo bở này từ năm 2018.
Một trong những nguyên nhân giúp môtô phân khối lớn trở nên đại trà là sự cởi mở của các chính sách, thủ tục hành chính. Từ năm 2014, quy định cấp giấy phép nhập khẩu tự động đối với môtô phân khối lớn đã được nới lỏng và bãi bỏ hoàn toàn vào tháng 11/2018. Cũng từ năm 2014, Chính phủ đã ban hành Thông tư 38/2013/TT-GTVT, cho phép công dân từ 18 tuổi được thi lấy giấy phép lái xe hạng A2. Dễ dàng sở hữu giấy phép lái xe khiến số người mua xe phân khối lớn tăng mạnh. Tuy nhiên, rất khó thống kê số liệu số lượng mô tô (trên 175 cc) được đăng ký và lưu hành.
Thị trường dầu nhớt phân khúc MCO.
Hơn 60 triệu xe máy và mô tô đang lượng hành tại Việt Nam, đưa phân khúc MCO dẫn đầu về số lượng tiêu thụ dầu nhớt tại Việt nam với gần 150 ngàn Tấn trong năm 2020. Thị trường được dẫn đầu bởi Genuine Oil như Honda Oil, Yamalube khi người tiêu dùng mới ngày càng tin tưởng hơn vào dịch vụ bảo hành và sửa chữa chính hãng. Castrol vẫn là anh Cả trong phân khúc khi thương hiệu đã in sâu vào trí nhớ của người Việt từ nông thôn đến thành thị. Eneos và Idemitsu vẫn đang miệt mài lấn thị trường của ông lớn khác… Shell và Total vẫn ổn định, có nghĩa là không có tăng trưởng. Chervon mạnh khu vực phía Bắc vì chính sách tốt…
Từ khi Việt nam và nhiều quốc gia trên thế giới có các Hiệp định Thương mại tự do cũng là lúc thuế quan nhập khẩu Dầu nhớt vào Việt nam trở về 0%. Dầu nhớt nhập khẩu ngày càng hiện diện nhiều từ khắp nơi trên thế giới, phổ biến nhất là Đông Nam Á và Trung Đông. Một số khác nhập khẩu từ Châu Âu và khu vực khác nhưng giá thành sản phẩm cao nên lượng bán ra không đáng kể. Tuy nhiên, dầu nhớt nhập khẩu cũng lớn mạnh dần nhất là định hình trong dãy chất lượng cao với định giá tương đối cao so với mức tiêu dùng chung của Việt nam.
Vẫn tồn tại dòng nhớt “cỏ” giá thấp và chất lượng thấp tiêu thụ vùng nông thôn. Tất nhiên, tiền nào thì chất lượng đó khi mặt bằng chung vùng sâu vùng xa hay vùng núi Việt nam vẫn còn nghèo cùng với trình độ nhận thức, dân trí thấp. Thợ đổ nhớt gì cũng được miễn phù hợp với túi tiền,…
Một số nhãn hiệu sản xuất trong nước cũng dần định hình được đối tượng khách hàng của riêng mình như Mekong, Vilube,…do định giá thấp.
Cấp chất lượng dầu nhớt xe máy và mô tô tại Việt nam được đẩy lên cao như API SN với nhiều dòng Fullsynthetic với ESTER, PAO hay Nhóm III+,…được chứng nhận API. Tuy nhiên, bên cạnh đó, giá trị công bố chất lượng một sô nhà sản xuất không đúng như họ công bố vì đạt được API SN hay SM cần được kiểm tra nghiêm khắc từ API. Đôi khi dựa vào công thức từ hãng phụ gia chỉ là một phần ngọn của công bố chất lượng dầu nhớt. Dầu nhớt xe máy và mô tô sản xuất là cả một tinh hoa cần học hỏi nhiều từ dầu gốc, phụ gia và cả kỹ thuật, biết lắng nghe thị trường,…
Lượng xe mới bán ra dần thay thế xe cũ nhiều năm đã định hình cách sử dụng dầu nhớt ngày càng loãng hơn. Tại Việt nam, độ nhớt SAE XW-40 vẫn thông dụng nhất so với cách đây 5 năm khi SAE XW-50 chiếm phần lớn.
Đêm đó, Phường đi bộ về nhà trọ lúc 2 giờ sáng…chiếc xe ga Vision mới mua 32 triệu đã bị cướp trên đoạn đường vắng. Phường ngã xuống đường, nhưng may mắn chỉ xay xát tay chân. Chiếc váy ngã màu bị rách lên tận gối, lấm đầy bùn của cơn mưa cuối năm…Phường khóc đã cạn nước mắt chỉ biết sà vào lòng Dì Hai, tức tưởi…”Năm nay mình ăn tết ở nhà trọ nữa hả Má?” “Không! Mai má trả phòng, má con mình dìa cho với Ngoại mấy ngày Tết rồi dìa bên An Biên…Lâu nay, thằng Tâm nó có liên lạc với Má…Nó hối hận, muốn dìa với con; 23 năm con chưa có ngày nào dzui…Má muốn con dzui, rồi thằng Hận nữa..! Mình đi xe đò. Thôi!”
Hừng và Nhân đi xe máy cũng không về tới Đông Hòa, 2 đứa nằm lại bên quốc lộ, trước ga Tu Bông, Vạn Ninh…Chỉ còn cách dãy núi Đèo cả nữa là tới nhà…
…Ngọn Đá bia sừng sững trừng mắt: Buồn quá đa!
Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, năm 2020, toàn quốc xảy ra 14.510 vụ tai nạn giao thông, làm chết 6.700 người, bị thương 10.804 người. Trong số đó liên quan đến xe máy chiếm 80%.
(…còn tiếp)
Ngày 15/2/2021, Mùng 4,..nhớ những người Anh Em trên mọi nẻo đường đất nước.
Theo ESKA, Made in Singapore
Bài viết có sử dụng tư liệu và số liệu từ internet
