Một số người hỏi trong khi giá dầu thô giao động trong biên độ thấp nhưng giá dầu nhớt tại Việt nam có xu hướng tăng trong những ngày cuối năm. Vậy sự có phải giá dầu thô quyết định giá dầu nhớt hay không?Nguồn cung dầu gốc bị nghẽn và nhu cầu cao kỷ lục cùng với giá dầu thô và nguyên liệu khác đã đẩy giá dầu gốc lên tầm cao mới, một hiện tượng bất thường so với mọi năm trong những tuần cuối năm 2020.Thông thường trong khoảng thời gian này, giá dầu gốc sẽ giảm do nhà sản xuất muốn giảm tồn kho, nay ngược lại, các nhà sản xuất phải thực hiện hợp đồng giao hàng kỳ hạn trước đó đồng thời tìm kiếm lợi nhuận từ các hợp đồng giao ngay khi giá tăng ổn định.Sự thiếu hụt nguồn dầu gốc một phần do giảm sản lượng sản xuất của nhiều nhà máy lọc dầu khi nhu cầu về nhiên liệu giảm đặc biệt là xăng máy bay (kerosene) vì đại dịch Covid-19 là giảm nhu cầu đi lại. Không ai nghĩ những tháng cuối năm nhu cầu đi lại bằng hàng không xuống dưới mức tưởng tượng so với trước đây, các nhà máy lọc dầu phải thay đổi để thích nghi: giảm công suất.
Tại sao sản xuất dầu gốc lại liên quan đến: nhiên liệu? Như xăng máy bay được đề cập phía trên? Vì nguyên liệu để sản xuất dầu gốc chỉ là một trong các sản phẩm của nhà máy lọc dầu bao gồm: LPG, xăng nhẹ, xăng, kerosene (dầu hỏa, xăng máy bay), các phân đoạn độ nhớt thấp và phần cặn/nặng của quá trình chưng cất khí quyển và chân không. Từ các phần cặn/nặng này lại mới là nguyên liệu để sản xuất dầu gốc.
Cho nên đôi khi người đọc thấy báo chí nói giá dầu thô (crude oil) xuống nhưng tại sao giá nhớt lại tăng vì giá dầu thô ảnh hưởng chỉ một phần đến giá dầu gốc. Tùy theo định hướng sản xuất của nhà máy lọc dầu thì dầu gốc chỉ chiếm từ 10-50% thành phần dầu thô đem chưng cất. Do đó, giá dầu thô ảnh hưởng theo giá phần cặn/nặng của nhà máy lọc dầu và công nghệ sản xuất dầu gốc. Thông thường giá dầu gốc biến động trong biên độ rất hẹp từ 1-5% từ nguyên liệu nhưng biến động cao là do nguồn cung so với cầu và kỳ vọng biên lợi nhuận của nhà sản xuất theo từng giai đoạn.Do đó, khi phần nhiên liệu các nhà máy không sản xuất thì cũng không có nguyên liệu sản xuất dầu gốc.Theo S&P Global:”
Chúng tôi được cập nhật về nhu cầu đi lại bằng đường hàng không suy giảm 60%-70% trong năm 2020 so với 2019. Số liệu này còn tồi tệ hơn so với dự báo chỉ giảm 50%-55% vào cuối tháng 5. Chúng tôi kỳ vọng năm 2021 sự suy giảm chỉ còn 30%-40% so với gốc 2019 và dần dần hồi phục như trước đại dịch Covid-19 vào năm 2024”.Chính sự sụt giảm lớn trong tiêu thụ nhiên liệu ảnh hưởng đến sản xuất dầu gốc sản xuất nhớt, mặc dù một số nhà máy trong khu vực Châu Á đã tăng tốc độ sản xuất trong vài tháng qua để bắt kịp sự phục hồi của nhu cầu. Ít nhất là 2 nhà máy tại Hàn quốc đã tăng công suất lên tối đa, tuy nhiên, các nhà sản xuất này tại Hàn quốc được cho là cung cấp lượng giao ngay không nhiều mà họ ưu tiên thực hiện các nghĩa vụ hợp đồng kỳ hạn.Giới quan sát cũng chỉ ra rằng đại dịch đã dẫn đến sự phụ thuộc ngày càng tăng vào hoạt động thương mại (đầu cơ) dầu gốc trong khu vực, với các lô hàng từ các quốc gia sẽ thường không cung cấp cho một số quốc gia trong cùng khu vực. Như dầu gốc Thái Lan thường di chuyển đến Trung quốc. Đài loan theo truyền thống xuất khẩu hầu hết sang thị trường Trung quốc cũng đã vận chuyển cung cấp đến nhiều điểm khác như Ấn độ. Nhưng cũng sẽ có thể thay đổi khi các thị trường nhu cầu hồi phục như Trung quốc chẳng hạn…Các nhà máy tại Đài loan được biết tăng giá dầu gốc Nhóm II API trong nước vào tháng 12 để thích ứng với sự thiếu nguồn cung và giá nguyên liệu tăng.Một nhà sản xuất tại Singapore đã bắt đầu tăng sản lượng cho thị trường dầu gốc Nhóm I và II trong tuần thứ 2 tháng 12. Giá ex-tank Singapore tăng từ US$ 20-40/tấn đối với Nhóm I và tăng US$ 30-40/tấn đối với Nhóm II tương đương mức tăng đối với Nhóm III, 4 cts và 8 cts.
Giá quặng sắt tại Trung quốc tăng kỷ lục kéo theo các loại thép HRC tăng trong khu vực, giá bao bì như vỏ phuy tăng trung bình 6-8% tháng 12.Hoạt động vận chuyển trên toàn thế giới bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự thiếu hụt container rỗng và sự tắt nghẽn tại các cảng trung chuyển đẩy giá vận chuyển tăng 100% trong khu vực Châu á và sự chậm trễ liên tục xảy ra.
Ngành công nghiệp dầu nhớt trải qua một năm đầy biến động.20.12.2020
Theo ESKA, Made in SingaporeBài viết có tham khảo “báo cáo dầu gốc tháng 12” của Lube Asia Report 
Cho nên đôi khi người đọc thấy báo chí nói giá dầu thô (crude oil) xuống nhưng tại sao giá nhớt lại tăng vì giá dầu thô ảnh hưởng chỉ một phần đến giá dầu gốc. Tùy theo định hướng sản xuất của nhà máy lọc dầu thì dầu gốc chỉ chiếm từ 10-50% thành phần dầu thô đem chưng cất. Do đó, giá dầu thô ảnh hưởng theo giá phần cặn/nặng của nhà máy lọc dầu và công nghệ sản xuất dầu gốc. Thông thường giá dầu gốc biến động trong biên độ rất hẹp từ 1-5% từ nguyên liệu nhưng biến động cao là do nguồn cung so với cầu và kỳ vọng biên lợi nhuận của nhà sản xuất theo từng giai đoạn.Do đó, khi phần nhiên liệu các nhà máy không sản xuất thì cũng không có nguyên liệu sản xuất dầu gốc.Theo S&P Global:” Chúng tôi được cập nhật về nhu cầu đi lại bằng đường hàng không suy giảm 60%-70% trong năm 2020 so với 2019. Số liệu này còn tồi tệ hơn so với dự báo chỉ giảm 50%-55% vào cuối tháng 5. Chúng tôi kỳ vọng năm 2021 sự suy giảm chỉ còn 30%-40% so với gốc 2019 và dần dần hồi phục như trước đại dịch Covid-19 vào năm 2024”.Chính sự sụt giảm lớn trong tiêu thụ nhiên liệu ảnh hưởng đến sản xuất dầu gốc sản xuất nhớt, mặc dù một số nhà máy trong khu vực Châu Á đã tăng tốc độ sản xuất trong vài tháng qua để bắt kịp sự phục hồi của nhu cầu. Ít nhất là 2 nhà máy tại Hàn quốc đã tăng công suất lên tối đa, tuy nhiên, các nhà sản xuất này tại Hàn quốc được cho là cung cấp lượng giao ngay không nhiều mà họ ưu tiên thực hiện các nghĩa vụ hợp đồng kỳ hạn.Giới quan sát cũng chỉ ra rằng đại dịch đã dẫn đến sự phụ thuộc ngày càng tăng vào hoạt động thương mại (đầu cơ) dầu gốc trong khu vực, với các lô hàng từ các quốc gia sẽ thường không cung cấp cho một số quốc gia trong cùng khu vực. Như dầu gốc Thái Lan thường di chuyển đến Trung quốc. Đài loan theo truyền thống xuất khẩu hầu hết sang thị trường Trung quốc cũng đã vận chuyển cung cấp đến nhiều điểm khác như Ấn độ. Nhưng cũng sẽ có thể thay đổi khi các thị trường nhu cầu hồi phục như Trung quốc chẳng hạn…Các nhà máy tại Đài loan được biết tăng giá dầu gốc Nhóm II API trong nước vào tháng 12 để thích ứng với sự thiếu nguồn cung và giá nguyên liệu tăng.Một nhà sản xuất tại Singapore đã bắt đầu tăng sản lượng cho thị trường dầu gốc Nhóm I và II trong tuần thứ 2 tháng 12. Giá ex-tank Singapore tăng từ US$ 20-40/tấn đối với Nhóm I và tăng US$ 30-40/tấn đối với Nhóm II tương đương mức tăng đối với Nhóm III, 4 cts và 8 cts.
Giá quặng sắt tại Trung quốc tăng kỷ lục kéo theo các loại thép HRC tăng trong khu vực, giá bao bì như vỏ phuy tăng trung bình 6-8% tháng 12.Hoạt động vận chuyển trên toàn thế giới bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự thiếu hụt container rỗng và sự tắt nghẽn tại các cảng trung chuyển đẩy giá vận chuyển tăng 100% trong khu vực Châu á và sự chậm trễ liên tục xảy ra.Ngành công nghiệp dầu nhớt trải qua một năm đầy biến động.20.12.2020Theo ESKA, Made in SingaporeBài viết có tham khảo “báo cáo dầu gốc tháng 12” của Lube Asia Report