Hiểu về độ sạch của dầu nhớt công nghiệp: ISO 4406 và NAS 1638
Độ sạch của dầu nhớt được quản lý trong nhà máy công nghiệp, hiểu thế nào?
Dầu nhớt được coi như là “máu” trong cơ thể của tất cả thiết bị, máy móc. Cả hệ thống của nhà máy công nghiệp và cả phương tiện ô tô, cơ giới vận tải. Dòng máu này phải được bảo quản và giữ gìn, duy trì trong điều kiện “sạch”. Và không bị nhiễm bẩn, nhất là các thành phần cơ học như bụi, kim loại, nước…Dầu nhớt cần kiểm tra, theo dõi và có biện pháp khắc phục loại bỏ chất bẩn. Giúp giảm thiểu đáng kể chi phí dừng hệ thống để bảo trì, chi phí thay dầu và cả bảo vệ được bơm, valve, xy-lanh, seals làm kín…
Tầm quan trọng của độ sạch hệ thống thủy lực.
Quản lý sự nhiễm bẩn là quá trình phân tích, xác định hàm lượng. Và có quy trình lọc bỏ chất bẩn trong hệ thống. Không chỉ cho hệ thống dầu đang vận hành mà còn đối với cả dầu mới đưa vào sử dụng. Nếu cần thêm công đoạn xúc rửa hệ thống hay flushing.
Khoảng 70-80% hệ thống thủy lực gặp sự cố vì liên quan đến sự gia tăng của nhiễm bẩn.(1) Các hỏng hóc này không chỉ thấy trong hệ thống thủy lực truyền thống mà cả trong hệ thống thủy lực của ô tô vận tải và cơ giới, hay với thiết bị thủy lực tự động (điều khiển điện) như trong: bơm nhiên liệu hay bơm nhớt, trợ lực lái, hộp số truyền động, thắng, ly hợp, ABS, ESP…và tất nhiên hệ thống thủy lực trung tâm.
Tiêu chuẩn về độ sạch dầu nhớt của Hoa Kỳ và Quốc tế.
1.Tiêu chuẩn Hoa Kì (NAS)
National Aerospace Standard (NAS) 1638 (Tiêu chuẩn Hoa kỳ ) được ban hành vào những năm 1960s. Mục đích kiểm soát chất bẩn xâm nhập trong hệ thống dầu thủy lực, turbine. NAS 1638 không chỉ dành cho ngành công nghiệp không gian mà được áp dụng cho mọi ngành công nghiệp. Phiên bản mới nhất của NAS là SAE 4059.
Không chỉ thế, trong nhiều ngành công nghiệp, NAS 1638 được phát triển rộng hơn bởi tổ chức ISO (Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế) mà cụ thể là tiêu chuẩn ISO 4406 trong những năm gần đây. Cả NAS 1638 và ISO 4406 chú trọng vào phương pháp tính toán lượng hạt vật chất. Chất bẩn có kích thước và độ cứng khác nhau trong dầu công nghiệp.
NAS 1638 phân loại 5 nhóm kích thước hạt tính trên 100mL. Và ghi nhận kết quả theo 14 mức từ 00, 0, 1…cho đến 12. (Mức sau số hạt đếm được gấp đôi mức trước)
2.Tiêu chuẩn Quốc tế (ISO)
ISO 4406:1999 phân loại 3 nhóm kích thước hạt tính trên 1 mL. Dựa trên phương pháp đếm hạt tự động (APCs) được ghi nhận kết quả theo 3 chỉ số. 3 nhóm hạt tương quan với kích thước hạt >4, 6 và 14 µm).
Sự chuyển đổi giữa ISO 4406 và NAS 1638
Nhiễm bẩn trong hệ thống có thể ở 3 dạng: khí, nước và hạt rắn (nguy hiểm nhất và đếm được). Các dạng hạt vật chất rắn có thể bao gồm: dạng mềm (sợi thủy tinh, cao su, lớp sơn bong tróc,..), cứng ( kim loại: sắt, thép, gang, đồng, nhôm) và rất cứng (khoáng kim loại, gỉ sét). Các dạng này gây mài mòn bào xướt trên bề mặt kim loại của hệ thống.
Việc sử dụng dầu thủy lực, turbine tại Việt Nam
Thông thường ở Việt nam thông dụng nhất là thử nghiệm độ sạch của dầu thủy lực, bánh răng, turbine. Với hệ thống có khối lượng lớn và có giá trị. Các ngành công nghiệp thép, xi măng, nhựa, đúc nhôm…nằm trong ứng dụng này. Một số công ty có thể yêu cầu lọc lại dầu để sạch hơn, ví dụ dầu NAS 12 có thể lọc sạch đến NAS 6-8. Tùy theo yêu cầu của hệ thống và khách hàng. Chi phí lọc trung bình từ 3,000-5,000 VND/Lít tùy nhà máy, hệ thống và vị trí…
So sánh với việc thay dầu mới sau 2-3 năm sử dụng nếu dầu vẫn còn đảm bảo tính yêu cầu. Thì việc lọc dầu mở ra một hướng phục vụ khách hàng với dịch vụ chăm sóc sau bán hàng. Không những vậy còn mang lại lợi ích kinh tế rất cao trong thời điểm kinh tế khó khăn.
Đối với hệ thống cần thay dầu mới, phải chọn dầu có độ sạch phù hợp. Các loại dầu rẻ tiền thường được pha chế bởi nhà máy và nguyên liệu không đạt yêu cầu. Nên độ sạch không đảm bảo cho hệ thống vận hành lâu dài. Với dầu thuỷ lực và turbine, chọn NAS 6 là phù hợp với các ứng dụng cho nhà máy ceramic, nhựa,..v,v
