Bí quyết xe điện Trung Quốc cũng như sự thành công trong lĩnh vực sản xuất hàng hoá của Trung Quốc nằm ở: sự hỗ trợ của nhà nước, công nghệ và sản xuất hàng loạt với chi phí giá thành thấp.
Bí quyết xe điện Trung Quốc: Ưu tiên cho các thương hiệu trong nước
Trung Quốc đã dành nhiều năm tích lũy kiến thức công nghệ, soạn thảo hỗ trợ chính sách và phát triển ngành công nghiệp NEV (New Energy Vehicles). Đất nước này đang trải qua một sự thay đổi mạnh mẽ trong thị trường ô tô. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã từng nhảy vọt với các thương hiệu nước ngoài với sự hiện diện lâu dài ở đây. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM), thị phần của các thương hiệu độc lập của Trung Quốc đã tăng từ 35,8% vào năm 2020 lên 57,0% trong 7 tháng đầu năm 2024 và đạt mức cao kỷ lục 61,8% vào tháng 7. Tesla là thương hiệu nước ngoài duy nhất trong số những thương hiệu hoạt động hàng đầu của thị trường EV tại Trung Quốc.
Hỗ trợ của chính phủ không còn là động lực chính thúc đẩy doanh số bán xe điện ở Trung Quốc kể từ khi trợ cấp mua hàng bị loại bỏ vào năm 2023. Thị trường đang chuyển từ giai đoạn đầu tư đáng kể sang giai đoạn trưởng thành hơn. Bất chấp sự chuyển đổi này, doanh số bán hàng vẫn tăng mạnh mẽ.
Cạnh tranh là mấu chốt giữa cả các thương hiệu quốc tế và địa phương, để làm giảm giá xe. Một số nhà bình luận cho rằng tỷ suất lợi nhuận bị thu hẹp có thể đẩy các công ty có lợi nhuận thấp nhất ra khỏi cuộc đua. Cui Dongshu, Tổng thư ký Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, lưu ý rằng số lượng mẫu xe được giảm giá trong quý I/2024 đã vượt quá 60% khối lượng cả năm 2023. Các công ty cũng đang triển khai các mô hình mới để giành thị phần. Với chi phí nguyên liệu thô giảm và tính kinh tế theo quy mô hỗ trợ phát triển thị trường nhanh chóng.
Ảnh: MG
Bí quyết xe điện Trung Quốc: Chi phí là chìa khóa thành công
Ở châu Âu và Mỹ, trong một số trường hợp, xe điện đắt hơn 10% đến 50% so với các đối thủ động cơ đốt trong (ICE). Trung Quốc không rơi vào trường hợp này, nơi ước tính 60% ô tô điện được bán vào năm 2023 rẻ hơn so với xe ICE tương đương. Giá trung bình tính theo doanh số của ô tô điện (trước khi trợ cấp) thấp hơn so với xe ICE, theo IEA. Điều này làm cho xe điện ngày càng có giá cả phải chăng cho các hộ gia đình trung lưu Trung Quốc.
Trong khi sự ngang giá EV / ICE là đáng khích lệ đối với các quốc gia khác, những người có thể sớm gặt hái những lợi thế về quy mô mà Trung Quốc được hưởng. Nhiều chính phủ lo ngại rằng các thương hiệu EV của Trung Quốc có thể tràn ngập thị trường toàn cầu và có lẽ đó là lý do chính đáng.
Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt trong nước, các OEM Trung Quốc đang chuyển sự chú ý của họ sang tăng trưởng quốc tế. Năm 2023, Trung Quốc trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới, vượt qua Nhật Bản, với 4 triệu xe xuất khẩu, trong đó có 1,2 triệu xe điện. Doanh số bán hàng ở nước ngoài của nhà sản xuất hàng đầu Trung Quốc BYD đã tăng hơn gấp ba lần trong nửa cuối năm 2023 so với năm trước.
Lệnh cấm bán xe ICE vào năm 2035 của Liên minh châu Âu khiến nó trở thành mục đích hàng đầu cho xuất khẩu EV của Trung Quốc – nơi xe thường có giá gấp đôi thị trường nội địa. Khoảng 1/3 xuất khẩu EV của Trung Quốc hiện đang đến châu Âu. Châu Á là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai, với chiến lược “nhỏ và rẻ” của Trung Quốc thúc đẩy xe điện giá cả phải chăng ở các nền kinh tế đang phát triển nhanh như Thái Lan, Việt Nam và Indonesia. Mặc dù can thiệp chính trị có thể làm chậm sự thống trị của Trung Quốc ở nước ngoài, nhưng không có khả năng ngăn chặn nó hoàn toàn.
Bí quyết xe điện Trung Quốc: Công nghệ tiên tiến hơn
Xe điện Trung Quốc đang ngày càng trở nên hấp dẫn do các tính năng công nghệ tiên tiến, bên cạnh mức giá cạnh tranh. Các nhà sản xuất ô tô đang định hình lại tổng thể với thiết kế hiện đại, kết nối được cải thiện, khả năng hỗ trợ lái và tăng cường giải trí trong xe. Nhu cầu về phương tiện thông minh, đặc biệt là trong số những người tiêu dùng trẻ tuổi, đang thúc đẩy sự đổi mới và đẩy nhanh việc áp dụng trên thị trường.
Trung Quốc đã dẫn đầu trong việc nghiên cứu và cấp bằng sáng chế công nghệ cho pin, trở thành nhà sản xuất hàng đầu thế giới. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc ưu tiên công nghệ Lithium iron phosphate (LFP)rẻ hơn và đáng tin cậy hơn, trong khi các nhà sản xuất ô tô phương Tây ban đầu ưa chuộng pin Lithium niken mangan coban (NMC). Trong 5 năm qua, công nghệ LFP đã trở nên nổi bật. Sản xuất chủ yếu ở Trung Quốc, nơi LFP chiếm 2/3 doanh số EV ở nước này, theo Triển vọng EV toàn cầu 2024. Trung Quốc đã sản xuất hàng loạt pin LFP từ những năm 2010. Sự tập trung vào công nghệ giá cả phải chăng này đang có lợi nhuận lớn. Ngược lại, tỷ lệ pin LFP ở châu Âu và Mỹ vẫn dưới 10%.
Trung Quốc đang đẩy nhanh kế hoạch sản xuất các hóa chất pin giá cả phải chăng hơn và thiết kế mới lạ. Zhan nhấn mạnh sự xuất hiện của pin natri-ion, có mật độ năng lượng thấp hơn, nhưng an toàn vượt trội so với pin truyền thống. Pin natri-ion không cần lithium và có thể có giá thấp hơn tới 20% so với các công nghệ hiện tại – tạo cơ hội giảm chi phí pin hơn nữa và giảm sự phụ thuộc vào các khoáng chất quan trọng.
Mặc dù ban đầu được phát triển ở Mỹ và châu Âu, Trung Quốc là quốc gia duy nhất sản xuất hàng loạt pin natri-ion giá rẻ. Công suất bên ngoài Trung Quốc vẫn ở quy mô thí điểm hoặc phòng thí nghiệm, Zhan nói. Ông cũng đề cập rằng, ở cấp cao hơn, pin thể rắn dự kiến sẽ gia nhập thị trường vào năm 2026. Pin thể rắn cung cấp mật độ năng lượng cao hơn, có nghĩa là chúng có thể lưu trữ nhiều năng lượng hơn cho một kích thước hoặc trọng lượng nhất định và thường được coi là an toàn hơn các công nghệ hiện tại.
Giá pin trên toàn thế giới đang ổn định, khiến chúng trở thành một sản phẩm toàn cầu hóa. Tuy nhiên, sản xuất pin ở châu Âu và Mỹ vẫn đắt hơn ở Trung Quốc. Sức mạnh của Trung Quốc trong sản xuất pin được hỗ trợ bởi khả năng tiếp cận nguyên liệu thô vô song và kiểm soát chiến lược đối với các địa điểm khai thác chính, công suất lọc dầu và các thành phần quan trọng khác.
Xem thêm:
Bí quyết thành công xe điện Trung Quốc: EV (Phần 1)
Theo ESKA Singapore, lược dịch từ “Affordable and advanced: The secret to China’s EV success”, tạp chí Fuelandlubes