Trong nhiều thập kỷ, ngành công nghiệp dầu nhớt đã đi từ việc quyết định dầu gốc nào có thể được gọi là “tổng hợp”, đến các sản phẩm dầu động cơ tổng hợp thế nào để đáp ứng yêu cầu của nhà sản xuất OEMs, và tại sao phát triển số lượng sản phẩm dồi dào như ngày nay!
Từ người tiêu dùng có chút hiểu biết về dầu nhớt, cho đến người kinh doanh trong ngành. Các chuyên gia R&D và các nhà pha chế, dầu động cơ tổng hợp đều có một mối quan tâm đặc biệt. Đây là các sản phẩm cao cấp, bảo vệ động cơ tối ưu, kéo dài thời gian thay dầu. Dầu động cơ tổng hợp có thể đảm bảo rằng động cơ không cần bất kỳ sửa chữa lớn nào. Nhưng phải thay dầu phù hợp và thường xuyên, tất nhiên giá cao hơn!
Lịch sử phát triển khái niệm “tổng hợp”.
Lịch sử của dầu động cơ tổng hợp từ bắt đầu vào đầu những năm 1970. Mobil 1, được giới thiệu vào năm 1973 ở châu Âu và 1974 ở Mỹ. Amsoil được giới thiệu vào năm 1972. Cả hai đều mang lại lợi ích vượt trội so với các loại dầu thông thường thời điểm đó.
Những loại dầu nhớt tổng hợp ban đầu này sử dụng kết hợp Polyalphaolefin (PAO) và Ester. Chúng thống trị thị trường cho đến nửa sau của những năm 1990s. Các thương hiệu lớn khác bắt đầu giới thiệu và bán các sản phẩm tổng hợp theo sáng tạo của riêng họ. Vào những năm 1990, nhà sản xuất các sản phẩm trung cấp bắt đầu giới thiệu loại bán tổng hợp hoặc tổng hợp, đơn cử như Quaker State, hay Valvoline Max Life tại Hoa kỳ. Những sản phẩm này được phát triển với hiệu suất thông qua phụ gia và dầu gốc mới.
Dầu gốc tổng hợp?
Cho đến ngày hôm nay, dầu động cơ tổng hợp và số lượng sản phẩm đã tăng lên đáng kể. Vậy về tương lai, dầu nhớt tổng hợp có bình thường hóa như hàng hóa thông dụng không?
Một sự kiện quan trọng là khi Castrol tham gia thị trường bằng cách sử dụng dầu gốc API Group III với tuyên bố là “tổng hợp hoàn toàn – fully synthetic”. Mobil phản đối Castrol quảng cáo Nhóm III là tổng hợp và chỉ PAO và Ester mới có thể được quảng cáo như vậy. Mobil đã thua vụ kiện đó vào năm 1998. Đây là bước ngoặt để các sản phẩm dầu động cơ sau này có thể lạm dụng thuật ngữ “tổng hợp”.
Nhưng nó đã mở cánh cửa cho Nhóm III được xem như tổng hợp toàn phần, và cũng bán phần. Phải mất vài năm để nhóm III thực sự thâm nhập thị trường. SK là nhà cung cấp Nhóm III lớn đầu tiên xuất hiện trên thị trường thương mại. Tiếp theo là S-Oil, sau đó là Neste và gần đây là Motiva (Saudi Aramco), ADNOC, Bapco và các công ty khác. Chevron và PetroCanada cũng sản xuất Nhóm III, nhưng nguồn cung thấp so với một số nhà máy nhóm III khác.
Các sản phẩm dầu động cơ tổng hợp được thương mại hoá.
Nguồn cung ngày càng tăng này cho phép các OEMs xem xét việc sử dụng rộng rãi. Và giới thiệu SAE 0W-20/0W-30/5W-30… như một khuyến nghị chính cho các động cơ của mình đòi hỏi dầu gốc chất lượng cao hơn. Khoảng năm 2010, hầu hết loại dầu nhớt yêu cầu Nhóm III hoặc PAO rất hạn chế. Và phần lớn được sử dụng để khác biệt hoá sản phẩm và bán kèm cho người dùng loại sản phẩm có chất lượng cao hơn.
Nhu cầu Nhóm III bắt đầu tăng nhanh sau năm 2010s. Toyota và Honda đã biến SAE 0W-20 thành yêu cầu cơ bản của họ. GM đã giới thiệu dexos1 và bắt đầu sử dụng 0W-20. GM bắt đầu thương mại hoá tiêu chuẩn “Corvette” hiệu suất cao, GM4718M. Corvette là tên loại xe cao cấp của GM xét về hiệu năng. Ngày xưa, GM4718M với đặc điểm kỹ thuật hiệu suất rất cao. Ban đầu được phát triển bằng PAO và rất khó đạt được với Nhóm III, vì vậy nó rất khác biệt hơn khái niệm “tổng hợp hoàn toàn”.
“Dexos1 đã trở thành nền tảng cho SAE 0W-20 và 5W-30 tổng hợp toàn phần”. Đối với SAE 0W-20, yêu cầu tất cả hoặc chủ yếu là dầu gốc Nhóm III và Nhóm III +”. Cần lưu ý rằng nhiều loại dầu nhớt không phục vụ xe GM. Và do đó có thể sử dụng một sản phẩm không cần sự chấp thuận dexos1. Điều này có nghĩa là về cơ bản tất cả các sản phẩm cao cấp ở Mỹ đều đáp ứng dexos1. Trong khi các thị trường khác không cần dexos1. Ở Việt nam cũng vậy! Và ở Việt Nam có cần sử dụng SAE 0W-20, nhất là xe tải?
Bình dân hoá khái niệm “tổng hợp”?
Mặc dù tổng hợp toàn phần vẫn còn rất cao cấp. Việc phân biệt hoặc hiểu các lợi ích các sản phẩm được gọi là hỗn hợp tổng hợp và “bán tổng hợp” so với các sản phẩm thông thường trở nên khó khăn hơn.
Nhiều sản phẩm thông thường hiện được gọi là hỗn hợp tổng hợp hay bán tổng hợp. Chúng đòi hỏi dầu gốc chỉ số độ nhớt cao (HVI) hơn để đáp ứng các yêu cầu về CCS* và Noack**. Trước đây, các sản phẩm bán tổng hợp chứa tới 30% dầu gốc tổng hợp. Theo thời gian, dầu tổng hợp đã giảm xuống mức mà hỗn hợp tổng hợp có thể chứa ít nhất 1% Nhóm III và rất ít PAO được sử dụng! Thất vọng chưa?
Các sản phẩm có chứa Nhóm II + để đáp ứng các thông số kỹ thuật cơ bản. So với số lượng Nhóm III thấp hơn cũng bắt đầu được bán trên thị trường như một phần tổng hợp. Một số người có thể nói Nhóm II + không phải là tổng hợp. Vậy làm thế nào điều đó có thể được? Nhóm III được định nghĩa là ít nhất 120 VI. Dầu gốc Nhóm II + gần 120 VI chứa một số tỷ lệ phần trăm của Nhóm III. Nên được coi là tổng hợp vì vậy.
Năm 1994 khi các định nghĩa nhóm dầu gốc được thiết lập, 2 Nhóm II thương mại là 90 VI (Sun-Yabacoa) và 95 VI (CVX-Richmond). Hai nhóm III thương mại tồn tại là 125 VI (BP) và 140 VI (Shell). Vì vậy định nghĩa 120 VI là hợp lý vào thời điểm đó.
Hiện nay và tương lai của dầu nhớt tổng hợp.
Khi chúng ta tiến tới tương lai – giả sử 10 năm kể từ bây giờ – liệu tổng hợp hoàn toàn có phải là hầu hết các sản phẩm được bán ở khắp nơi trên thế giới và phân cấp sản phẩm hiện tại sẽ trông rất khác không?
Dự kiến các sản phẩm thông thường như SAE 5W-20 và 5W-30 sẽ giảm. SAE 10W-30 và 10W-40 sẽ khó tìm, và SAE 0W-20 sẽ chiếm hơn 50% tổng lượng dầu được bán. Nhu cầu về dầu thông thường so với một số loại tổng hợp sẽ không có nhiều ý nghĩa. Nhất là đối với các nhà cung cấp dịch vụ hoặc người tiêu dùng với chiếc xe cơ bản. “Tổng hợp” là một thuật ngữ để tiếp thị và không xác định hiệu suất kỹ thuật. Hiệu suất được xác định bằng cách đáp ứng các thông số kỹ thuật hiệu suất chính.
Người kinh doanh và kỹ sư pha chế, những người sẽ tìm cách phân biệt dầu động cơ tổng hợp hoàn toàn. Nhưng thuật ngữ “tổng hợp” sẽ có ít ý nghĩa. Do đó, nó có thể bình dân hóa bằng cách trở thành loại dầu cần thiết trên thị trường. Chúng ta vẫn có thể sử dụng thuật ngữ này để phân biệt phần lớn về giá cả. Nhưng nếu tất cả các sản phẩm có sẵn là hỗn hợp/bán tổng hợp hoặc tổng hợp hoàn toàn, liệu từ tổng hợp có mang cùng giá trị như bây giờ không?
Thị trường dầu động cơ tổng hợp ở Việt Nam.
Cho nên ở Việt Nam, khái niệm “tổng hợp” cũng chỉ là tương đối. Mọi lựa chọn cho một loại dầu phù hợp cho chiếc ô tô của mình đều phải dựa vào sự nổi tiếng của nhãn hiệu. Dựa vào kinh nghiệm đánh giá nhãn hiệu có xuất xứ từ đâu và vị thế trên thị trường.
Đối với MaxPro1, dầu động cơ tổng hợp cho ô tô nhiều sản phẩm phù hợp cho thị trường Việt Nam. Trong đó thông dụng nhất là Max6/5W-30 và 5W-40, tổng hợp hoàn toàn. Được phê duyệt bởi API và xuất xứ từ CH Singapore.
Theo ESKA Singapore, 1-4-2024.
*CCS: Độ nhớt có thể bơm ở nhiệt độ thấp.
**NoacK: Độ bay hơi của dầu nhớt
