Chế Liễu mở dây buộc, đẩy chiếc xuồng ra xa, khỏi vướng cái thanh tre bắt làm cầu. Tròng trành muốn té, Chế đưa tay giật mạnh sợi dây làm nổ cái máy Kohler…Chân vịt bổ nhào xuống mặt nước, nước văng tung tóe theo gió hắt ngược lên mặt, ướt cả người, Chế Liễu đỏ mặt ngồi xuống tránh ánh mắt “săm soi” của hai người khách đầy ẩn ý… Chiếc xuồng chồm lên, rẽ con sóng ngược. Mùa này gió từ cửa sông Cổ Chiên thốc vô đất liền, nước đầy ăm ắp mang vị mặn của biển cũng chảy ngược dòng. Mùa gió chướng bắt đầu…

Khi những cơn mưa ngớt dần ở miệt miền Tây Nam Bộ, mùa nắng hạn cũng theo về. Thường cứ hết tháng 10 dương lịch, mưa ít đi, gió mùa Đông Bắc thổi từ biển vào đất liền dân gian gọi mùa gió chướng về! Gió chướng mang vị ẩm se lạnh của sớm mai, nhưng đổi nhanh thành cái khô khốc khi mặt trời chưa lên khỏi cây sào cắm ngoài bờ kênh. Trưa đến tối gió chướng thổi nhiều có thể khô làn da của con gái đang xuân. Nắng gắt, gió ngược là thời điểm người nông dân vội vã ra đồng gặt những đám lúa đã chín, tránh cái khắt nghiệt thời tiết đang đến, nước mặn. Mùa gió chướng mang cái mặn từ biển qua các cửa sông xâm nhập vô đất liền vì là mùa kiệt nước của sông Mê Kông từ thượng nguồn. Có năm mặn lội ngược lên tận Hồng Ngự, Châu Đốc…Cây cối, vườn tược xác xơ vì mặn, nắng và gió.

Sông Cổ Chiên bắt đầu từ thành phố Vĩnh Long, chảy theo hướng tây bắc-đông nam, dọc theo ranh giới giữa các huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Bắc, Mỏ Cày Nam, Thạnh Phú (Bến Tre) ở bên tả với thành phố Vĩnh Long và các huyện Long Hồ, Mang Thít, Vũng Liêm (thuộc Vĩnh Long), đi xuống Càng Long,thành phố Trà Vinh, Châu Thành, Cầu Ngang (thuộc Trà Vinh) bên hữu.

Đến ranh giới ngã ba giữa Châu Thành và Cầu Ngang, sông chia làm hai đổ ra Biển Đông qua 2 cửa sông là cửa Cung Hầu và cửa Cổ Chiên. Cửa Cổ Chiên ở giữa Thạnh Phú (Bến Tre) và Châu Thành (Trà Vinh). Cửa Cung Hầu lệch về phía Trà Vinh, giữa Châu Thành và Cầu Ngang.

Nhà Chế Liễu ở Mỹ Long Bắc, Cầu Ngang bên dòng Cổ Chiên, phía bên kia là cù lao Long Hòa, Châu Thành. Chế Liễu thương anh bộ đội từ hồi Chế còn tuổi học sinh, mà Chế có học hành gì tới nơi tới chốn đâu, lớp 8 Chế nghỉ ngang. Chế theo Cha trồng dưa trồng hành dưới ruộng phía sau nhà, theo Cha buộc dây neo khi chiếc đò ngang Cha lái tấp vô bờ. Cũng có lúc Chế cầm lái, tuổi trẻ cao hứng kéo mạnh sợi dây ga cái máy nổ, khói cuộn phun đen tan nhanh trong gió, Cha ngồi vấn điếu thuốc rê nheo nheo mắt buông câu: “Y như cái THẰNG”. Nhưng càng lớn Chế càng đẹp, có thể nói Chế đẹp nhứt vùng, tiếng lành đồn xa. Mấy Anh bộ đội dưới đồn biên phòng hay chạy ca nô lên cái bến đò ngang của Cha chỉ xớ rớ uống với Cha chén trà, mà chỉ để nhìn Chế… Bởi vậy, tình yêu đầu đời của Chế là anh bộ đội, rồi “người ta” đi mất tăm từ ngày hết quân ngũ, nghe đâu về tận miền Bắc, mà Chế có biết mô tê chi rứa miền não miền nào đâu? “Người ta” nói, gió chướng thổi từ nơi quê hương của người ta về miền đất này…Chiều, Chế hay ra đứng bên bến sông xõa tóc nghe gió chướng thì thầm bên tai: Bạc tình! Hàng so đũa nở bông trắng muốt cũng… lao xao.

Hai năm sau Cha chết vì bệnh ung thư! Chế chạy bệnh cho Cha từ chùa Khmer đến bệnh viện Cầu Ngang lên Trà Vinh rồi Sài Gòn. Chế xin việc phục vụ trong quán nhậu khu Tân Phú để tiện việc lo cho Cha. Chế không cần thuê phòng trọ, ngày Chế ở quán, tối Chế lên bệnh viện ngủ với Cha, tiết kiệm chừng nào hay chừng đó để dành tiền thuốc thang. Mảnh ruộng sau nhà cũng đã bán đi…Nhưng Cha không qua khỏi…Gởi cốt Cha lên chùa, Chế đóng cửa nhà, lang thang khắp hang cùng ngõ hẻm ở Sài Gòn làm phục vụ trong nhà hàng, quán nhậu. Mà Chế đẹp nên công việc thuận lợi, làm được nhiều tiền, có tiền Chế lại để dành! Bẵng đi một thời gian không thấy Chế Liễu xuất hiện ở những chỗ cũ nữa… Có người suy đoán Chế đi lấy chồng, rồi có người nói Chế bị “nghiệp” nên “đi Bình Dương”?

Ai cũng nghĩ người miền Tây được thiên nhiên ưu ái, khí hậu thuận hòa hai mùa mưa nắng, cho nên cái tính cách của người miền Tây phóng khoáng, chân chất…Không biết ky bo tính toán, sống hào sảng thích ung dung tự tại hôm nay chỉ biết hôm nay, ngày mai thì chỉ cần ra đồng, ra ruộng hay vác cái chài ra mé sông là có cái ăn, đem cá tôm ra chợ là đổi được mắm muối, áo quần…Nhưng thực ra, người miền Tây khổ cực lắm. Chuyện sản vật phong phú, đất đai trù phú là trước đây, giờ chỉ còn trong ký ức của các vị cao niên và trung niên, còn đối với đám trẻ bây giờ phải trầy trật kiếm sống. Đất miền Tây giờ gần như bị bạc màu vì thực trạng lũ không về, mà nếu có về thì đê bao vây kín ruộng đồng, bao nhiêu phù sa đổ thẳng ra chín cửa sông. Giờ trồng lúa phải nhờ phân bón nhiều, thuốc trừ sâu trừ rầy liên tục… Đó là lý do mà nhiều gia đình đắt díu nhau ly hương tìm việc tận vùng Đông Nam Bộ, Sài Gòn, và nghe nói đâu tận ngoài Bắc Ninh, Vĩnh Phúc.

Theo Lý Đăng Thạnh, trong ‘Lịch sử Đông Dương tập 7- Nước Việt thời Nam – Bắc phân tranh‘ (1994), thì tên gọi Cochinchine bao gồm hai từ tố là ‘Cochin’ và ‘Chine’. Trong đó, Cochin có nguồn gốc từ tên gọi sông Koh Chin (កោះជីន), là một đoạn sông của Thủy Chân Lạp thuộc hệ thống sông Mekong (sông Cửu Long), chảy qua nhiều cù lao, từ địa phận thành phố Vĩnh Long ngày nay, qua các tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh, rồi đổ ra Biển Đông tại Cửa Koh Chin (Cổ Chiên), đó là sông Cổ Chiên. Các nhà thám hiểm hàng hải châu Âu vào thế kỷ XV khi đến vùng đất đồng bằng sông Cửu Long để mua nước ngọt và lương thực, thực phẩm, có thể đã lấy tên cửa sông Koh Chin và sông Koh Chin của dải đất có cư dân đông đúc nhất đồng bằng sông Cửu Long thời ấy để gọi tên chung cho cả vùng đồng bằng sông Cửu Long là: Vùng Cochin. Do sợ nhầm với thành phố cảng Ấn Độ Cochin, nên người phương Tây thêm hậu tố chine vào thành Cochinchine. Tên gọi Cochinchine này sang đầu thế kỷ XVII có lúc đã được người Phương Tây đồng hóa với tên gọi toàn bộ dòng sông Mekong mà trong đó lấy tiêu biểu dòng Cổ Chiên làm đại diện.

 Chế quen Tư Hậu cách đây hai năm, rồi Chế theo về ở với Anh Tư dưới Bình Chánh. Tư với Chế đi đi về về khảo sát những khúc sông này đâu để tàu bè đi lại thuận tiện, nghe nói Tư làm giám đốc công ty xuất nhập khẩu xăng dầu gì đó. Tư nhiều tiền, ai cũng nghĩ Chế sẽ sống như bà hoàng, sung sướng. Rồi đùng cái, công an ập vô khám xét luôn cái chỗ căn hộ Tư thuê cho Chế sống, cái gì có giá trị họ lấy hết…Chế mới biết Tư không chỉ làm xăng dầu lậu mà còn làm giả luôn. Tư bị bắt, Chế trắng tay…Không thể ở lại Sài Gòn, Chế Liễu về quê nhờ anh Đạt, cũng là đứa cháu của Cha, sửa sang lại cái nhà để chờ ngày sinh nở…

Thực trạng buôn lậu xăng dầu dọc vùng biển tây nam vòng qua mũi Cà Mau lên tận phao số 0 Vũng Tàu đã tồn tại từ rất lâu. Có thể nói là siêu lợi nhuận vì xăng dầu nhập khẩu chính thức chịu thuế và phí rất cao. Thêm vào đó là nạn xăng dầu giả, sử dụng dung môi và hóa chất để pha xăng cũng mang lại “lợi nhuận rất cao” nên nhiều đường dây và hệ thống phân phối xăng dầu tham gia. Một phần do cách quản lý mặt hàng xăng dầu của nhà nước” tuy chặt mà lỏng”, trong đó “chặt” với những công ty làm ăn chân chính vì mức chiết khấu và lợi nhuận của hệ thống bán buôn, bán lẻ quá thấp, không có lợi nhuận. Giá đầu ra bị điều tiết, quản lý. “Lỏng” là lượng xăng dầu buôn bán không cần biết đi đâu, hệ thống bán lẻ nhập không kiểm tra được nguồn gốc, mà chính các đầu mối “lỏng” thì làm sao quản được? Thị trường xăng dầu không là thị trường mở.

Từ 2.1.2022, nhà nước sẽ thay thế quản lý điều hành mặt hàng xăng dầu bằng nghị định 95 thay vì nghị định 83 như trước đây, theo Bảng so sánh. Giá cả cập nhật nhanh hơn, vẫn giữ nguyên Quỹ Bình ổn xăng dầu. Vẫn không thể giải quyết được vấn đề xăng dầu lậu vì thuế, phí vẫn còn quá cao trên giá trị thực của từng lít xăng dầu. Từ 2024, Việt nam sẽ giảm thuế nhập khẩu xăng/dầu về 0% so với mức 5% như hiện nay. Người tiêu dùng chờ đợi một chính sách giá thay đổi để giảm gánh nặng chi phí về xăng dầu, chứ không phải giảm thuế nhập khẩu, thất thu ngân sách lại tăng các loại thuế và phí khác từ chính phủ.

Tất nhiên xăng dầu lậu hay giả thị chất lượng khỏi phải nói. Đơn cữ như những mẫu Diesel trên các tàu đánh bắt khu vực Kiên Giang, ESKA Singapore đã lấy mẫu chỉ kiểm tra hàm lượng lưu huỳnh (S) thì kết quả lên đến 0,5% (5,000 ppm), đừng nói đến các chỉ tiêu khác và nghe nói mua ở vùng biển Thái Lan. Đó là lý do tại sao dầu nhớt cho các động cơ máy thủy sử dụng thời gian mau thoái hóa và nhiều trường hợp được báo cáo “tụt áp”. Khi dầu không sạch thì nhớt động cơ sử dụng không thể có định lượng về mức an toàn bao lâu để thay dầu nhớt, hay động cơ có sạch hay không?

Một yếu tố khác tồn tại hiện nay là các hãng dầu nhớt đua nhau đẩy mức chất lượng API lên quá cao như CJ-4, CK-4…trong khi đó nó có phù hợp với động cơ tại Việt nam hay không? Nhiều sách, nhiều tác giả “dạy” rằng mức chất lượng càng cao đều phù hợp cho các động cơ thế hệ cũ. Đó là lý thuyết. Hiện nay, điều này có thể sai lầm vì càng ngày giới khoa học dầu nhớt càng pha chế các loại dầu nhớt động cơ có khuynh hướng độ nhớt càng thấp để tiết kiệm nhiên liệu và đáp ứng các yêu cầu về khí thải của động cơ. Động cơ máy thủy hay các loại động cơ xe tải nặng cũng như dầu kéo container tại Việt nam “rất cũ” nên các khe hở giữa thành động cơ khá rộng, bị mài mòn nhiều nên đa số cần các loại dầu nhớt có HTHS cao (3.5 cP), muốn như vậy thì cần phải nghiên cứu dầu gốc, phụ gia phù hợp. Như đã đều cập, cấp chất lượng API cao chưa hẳn là phù hợp vì API càng cao thì khuynh hường HTHS càng thấp. Hiện tượng tụt áp đa phần liên quan đến chỉ số HTHS (High Temp High Shear). Khi xăng dầu chưa chuẩn thì phải biết chọn lựa dầu nhớt chuẩn!

Thêm một yếu tố đối với dầu nhớt cho máy thủy, đa số các Hãng dầu nhớt sử dụng loại nhớt động cơ đường bộ để bán cho đường thủy hay động cơ tàu đánh bắt thủy sản. Sự khác biệt của hai loại máy này chính là vòng tua: động cơ ô tô có vòng tua cao (1.500-2,500 rpm) trong khi máy thủy có vòng tua thấp (max 2,000 rpm). Dầu nhớt cho động cơ vòng tua cao thì độ nhớt sẽ thấp hơn vòng tua thấp. Hiện tại theo khảo sát của ESKA Singapore chỉ có Mobil và MaxPro1 (Singapore) là có nghiên cứu và phát triển hai dòng dầu nhớt riêng biệt cho động cơ đường bộ và đường thủy riêng biệt.

Xuồng cập vào xà lan, hai người khách níu thang sắt trèo lên. Chế Liễu lần dây, buộc cái mũi xuồng cho khỏi trôi theo con nước… Lom khom làm công chiện, Chế đâu thấy bao cặp mắt trên xà lan nhìn Chế qua cái áo bà ba rộng cổ. Cái trễ nãi của gái một con cộng với dáng eo thắt lưng ong “khúc nào ra khúc đó” của Chế cũng lắm người ngủ mớ…

Dọc dòng Cổ Chiên này qua bên Duyên Hải, xuyên Quan Bố Chánh, luồng Định An, ngược lên Sông Hậu đến Bình Minh, Cần Thơ …Chế thuộc lòng như bàn tay mình. Giờ Chế hay chở những người mặc áo quần văn phòng lịch sự hay ra tàu lớn hay lên xà lan làm việc kiểm tra, kiểm định xăng dầu gì đó. Mà Chế biết việc họ làm, cũng chẵng cần quan tâm, Chế cần tiền để lo cho Bé Ấu.

Tôi gặp Chế một lần cũng vào mùa gió chướng như vậy, trên luồng Quan Bố Chánh. Anh Sáu chủ tàu nạo vét luồng nhờ Chế tải giùm chục phuy nhớt ESKA ra xà lan múc cát. Trong tiếng ồn ào xáng cạp, tiếng nước vỗ mạnh mạn tàu, mấy anh em ngồi nhâm nhi vài lon bia. Giọng Chế đều đều kể cuộc đời của mình, Chế nói Chế giống như cô diễn viên nổi tiếng gì đó, ai vướng vào không chết thì cũng nạn  lao lý…Trăng hạ tuần sáng mờ vì sương lạnh, ngôi sao mai mọc sớm kế bên …cô đơn. Ngồi dưới gió, sát bên, nghe mùi hương dịu nhẹ từ Chế tỏa ra…ngây ngất. Bất giác, quay qua Chế hỏi:”Hia làm việc bên Singapore hả?”.

“Ừ, Anh làm nhớt bên đó”. Chế buông tiếng thở dài:”Đó là một câu chuyện buồn!Em cũng đã làm ở Sing!” …

28.11.2021.

ESKA Singapore, Made in Singapore

Bài viết có sử dụng tài liệu từ Wikipedia

Liên quan,

1. Hàng năm, Việt nam có khoảng 94,000 người chết vì bệnh ung thư, đứng thứ 78/172 quốc gia được khảo sát. Trung bình cứ mỗi ngày có 300 người chết vì ung thư. Theo TS Lê Ngọc Thành, Giám đốc Bệnh viện E. Báo Dân Trí đưa trí.
2. Theo báo cáo của Ngân hàng thế giới (WB), Việt Nam là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất trên toàn cầu khi mực nước biển dâng cao do tác động của biến đổi khí hậu. Trên 12% bờ biển của Việt Nam sẽ bị ngập sâu dưới mực nước biển 1 mét. ĐBSCL và đồng bằng sông Hồng là những vùng trũng nên bị ảnh hưởng nhiều nhất khi xảy ra ngập lụt, xâm nhập mặn và các hiện tượng thời tiết xấu. Theo dự đoán của Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP), các tác động trên sẽ gây thiệt hại khoảng 17 tỉ đồng mỗi năm và khiến khoảng 17 triệu người không có nhà. Còn Văn phòng quản lý điều tra tài nguyên biển và môi trường (thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường) dự báo: mực nước biển ở Việt Nam sẽ dâng cao từ 3- 15 cm vào năm 2010, dâng từ 15 – 90 cm vào năm 2070. Các vùng ảnh hưởng là Cà Mau, Kiên Giang, Bà Rịa- Vũng Tàu, Thanh Hóa, Nam Định, Thái Bình…
3. Trong vòng 10 năm di cư trên 1,3 triệu người từ Đồng ĐBSCL đến các trung tâm công nghiệp và Tp.HCM. Về giáo dục chất lượng đào tạo cần có suy nghĩ với gần 40% lao động không học tiếp phổ thông. Theo khảo sát của ĐH FulBright.
4. Vấn nạn buôn lậu xăng dầu và làm giả xăng dầu liên quan đến hai vụ án của Trịnh Văn Sướng và vụ án 200 triệu lít xăng giả do Phan Thanh Hữu (64 tuổi, ở TP HCM) và Nguyễn Hữu Tứ (64 tuổi, quê Vĩnh Long).
5. Ngân hàng Thế giới (WB) và tổ chức hợp tác quốc tế về người di cư KNOMAD dự báo lượng kiều hối về Việt Nam năm 2021 ước tính đạt 18,1 tỉ USD, đứng thứ 8 thế giới và đứng thứ 3 trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Bài viết này đúng ra nên giật “tít”: “Đàn bà cũ liệu có được yêu?”. Nhưng tác giả không dám, vì như thế một số bạn đọc (nhất là bạn nữ) sẽ nghĩ rằng có ý phân biệt hay xúc phạm phụ nữ. Thật ra, “đàn bà cũ” hay “đờn ông cũ” là ý nói đến người lỡ dỡ lương duyên hay tạm gọi là “mồ côi partner”, giữa đường gãy gánh đành phải trông đợi vào sự chấp vá của ông tơ bà nguyệt, đa phần là người có tuổi! Những người như vậy vẫn còn nguyên giá trị bản thân chỉ có điều hơi “cũ” chút so với người mới. Luận chuyện đời để nói chuyện nghề, tác giả đề cập đến một loại nguyên liệu không thể thiếu trong pha chế sản xuất dầu nhớt, trước đây nhiều người nghĩ có thể “bỏ quên nó, không cần nó”, nhưng càng ngày giá trị của loại nguyên liệu này càng khẳng định: dầu gốc BS 150.

 Dầu gốc BS (Bright Stock) là loại dầu gốc Nhóm I, có độ nhớt cao, thông dụng là BS 150 có độ nhớt KV@40oC trung bình khoảng 460cSt, thường được sử dụng pha chế trong dầu động cơ. Trước đây khi pha dầu SAE 40/50 hay 20W50 kết hợp với SN/N500/600.  Sau này các hãng dầu nhớt sử dụng phụ gia để thay thế xem như vừa là tăng Chỉ số độ nhớt (Viscosity Index) vừa tăng độ nhớt động học (Kinematic Viscosity- KV). Hiện nay, BS150 được sử dụng trong pha chế Dầu Truyền động ô tô (Transmission Oil) hay Dầu Bánh răng công nghiệp, ngoài ra có một số ứng dụng khác như là dầu hóa dẻo trong ngành nhựa/cao su. BS sử dụng nhiều trong dầu động cơ hàng hải.

 Có phải dầu gốc BS không thể thay thế?

Giá dầu gốc BS đã tăng đáng kể vào đầu năm 2021, tác động đến các nhà máy pha chế dầu nhớt tìm kiếm phương án thay thế cho hiện tại và cả dài hạn đã nghiên cứu – hoặc ở trong suy nghĩ – trong suốt thập kỷ qua. Nhưng có những lựa chọn khả thi nào để thay thế loại dầu gốc thương mại này?

Một thị trường biến động

Sự sụt giảm dần của sản lượng dầu gốc BS150, API Group I đã được ghi nhận rõ ràng  trong những năm qua. Những thay đổi về tiêu chuẩn kỹ thuật nhiên liệu hàng hải vì IMO 2020 (Tổ chức Hàng hải quốc tế quy định hàm lượng lưu huỳnh tối đa trong Fuel Oil) tiếp theo là nhu cầu nhiên liệu giảm mạnh do đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh xu hướng đóng cửa các nhà máy Nhóm I ở châu Âu và một số nhà máy ở khu vực khác sản xuất giảm đáng kể. Tuy nhiên, theo tạp chí Lubes’n’Greases, tác giả Garielle Wheeler, nhu cầu và nguồn cung vẫn gần như cân bằng trong năm 2020.

Sau đó, với hiện tượng cực đoan của thời tiết, chủ yếu là các cơn bão ảnh hưởng đến nhà máy lọc dầu. Đồng thời chu kỳ bảo dưỡng kéo dài của nhiều nhà máy và nhu cầu tăng cao tại thị trường Hoa kỳ dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung cho tất cả các loại dầu gốc Nhóm I.

Các ảnh hưởng đã được ghi nhận trên toàn cầu. Tại Hoa Kỳ, “BS 150 đã tăng giá đều đặn từ 5,54 đến 5,96 cent mỗi gallon vào ngày 10 tháng 2 năm 2021, lên mức cao lịch sử từ 7,49 đến 7,76 cent mỗi gallon vào ngày 8 tháng 9 năm 2021”, Wheeler nói. Trong khi đó tại châu Âu, Ray Masson, giám đốc Pumacrown Ltd. có trụ sở tại London, báo cáo rằng giá BS150 đã tăng từ khoảng 700 USD/tấn vào đầu năm 2020 lên 2.250 USD vào giữa năm 2021. Tại Châu Á, mức tăng nhẹ hơn nhưng cũng chạm 2,100 USD vào trung tuần tháng 6/2021.

Giá hiện nay đã giảm nhưng vẫn tăng gấp đôi so với tháng 2/2020. Tuy nhiên, đằng sau mức giá đó, phí bảo hiểm của BS 150 hay các loại dầu gốc có độ nhớt cao vẫn ở mức cao

Vẫn còn rất nhiều lựa chọn khác.

Văn hào Mark Twain đã từng nói rằng tin đồn về cái chết của ông đã bị thổi phồng quá đáng, hay cường điệu (the report of my death was an exaggeration). Thông cáo báo chí cũng vậy, nó không hoàn toàn chính xác nhưng cũng mang một phần nào đó sự thật, phản ánh được bản chất gần giống với tình huống về các báo cáo của dầu gốc BS. Trong khi Nhóm I nói chung và BS 150 đã giảm trong nhiều thập kỷ, nhu cầu cũng giảm gần như song song. Việc chuyển sang pha chế sử dụng dầu gốc có độ nhớt tổng thể thấp hơn đã làm giảm nhu cầu đáng kể. Nhưng BS 150 vẫn không chết!

Mặc dù thị trường suy giảm, một số “tay chơi” đã đầu tư vào các nhà máy hiện tại của họ để lấp những khoảng trống rút ra khỏi thị trường. Ergon (Hoa kỳ), năm 2016 và Luberef (Nga) vào năm 2018 mở rộng nhà máy để tăng công suất cho dầu gốc BS. Nhật bản là nơi sản xuất nhiều nhất dầu gốc Nhóm I trong đó có BS. CPC- Đài loan đóng cửa nhà máy dầu gốc Nhóm I vì vấn đề ô nhiễm, trong khi đó, Thái Lan và Singapore sau giai đoạn cân nhắc thiệt hơn vẫn duy trì loại dầu gốc này trong kế hoạch. Sự thiếu hụt BS và dầu gốc Nhóm I trong nửa đầu năm 2021, buộc ExxonMobil gấp rút tái khởi động lại nhà máy tại Singapore vốn đã ngưng sản xuất vào tháng 6/2020.

Đôi khi có vẻ như mọi chất lỏng (phi Newton) có độ nhớt cao đều được quảng bá như là giải pháp cho sự thay thế BS. Một số là dầu gốc, trong khi một số khác được dự định sẽ được sử dụng ở tỷ lệ thấp như là phụ gia. Các nhà kinh doanh/kỹ thuật dày dạn đã dày công viết nhiều báo cáo phân tích sự thay đổi “mỹ miều” của mình. Như có thể kể đến:  Polybutenes trọng lượng phân tử thấp hay Ester có độ nhớt cao, nhưng cũng có nhiều lựa chọn khác.

Loại dầu gốc mới?

Ngay trước khi đại dịch xảy ra trên thế giới, cả Shell và ExxonMobil đã trình bày các loại dầu gốc nặng mới có thể là sự thay thế cho BS trong tương lai.

Trong khi Shell úp mở một sản phẩm được nghiên cứu (R&D) ở giai đoạn có thể phát triển kinh doanh.

ExxonMobil đã bắt tay vào việc mở rộng tại Singapore, dự kiến vào năm 2023, theo trang web của công ty. Kế hoạch sẽ có một loại dầu gốc API Nhóm II độ nhớt cao cho thị trường. ExxonMobil cam kết việc hoàn thành dự án mở rộng tại nhà máy sẽ giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về các loại dầu nhớt/dầu gốc cao cấp cũng như phục vụ cho phân khúc nhiên liệu sạch.

Dầu gốc Naphthenic có độ nhớt cao cũng là một lựa chọn thay thế. Tập đoàn Nynas của Thụy Điển lâu nay đã giới thiệu sự thay thế này, vì dầu gốc Napthenic là lợi thế của họ. Nynas định hướng sản xuất Bitum (nhựa đường) và dầu gốc napthenic nên Nynas không bị ảnh hưởng đáng kể bởi ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng nhiên liệu giao thông do đại dịch gây ra.

Dầu gốc Naphthenic có chỉ số sô độ nhớt thấp, do đó, Nynas đã sử dụng hỗn hợp naphthenics với API Group II hoặc dầu gốc Nhóm III, cho các kết quả tương tự như các BS truyền thống, cũng như độ nhớt tương tự. Tuy nhiên, cấu trúc phân tử không đồng đều là một yếu điểm trong pha chế dầu nhớt. Có vẻ hướng thuyết phục hơn khi Nynas tập trung vào phân khúc công nghiệp khi nhiệt độ dầu nhớt sử dụng không cao như trong dầu động cơ, khả năng VI- Chỉ số độ nhớt ảnh hưởng không nhiều.

Một điểm yếu khác của naphthenics là tính ổn định oxy hóa và nhiệt.

Sử dụng phụ gia

Gần đây, một số thành phần có độ nhớt cao đã được đưa ra thị trường bằng quảng cáo có thể thay thế dầu gốc BS150 ở mức sử dụng tỷ lệ như chất phụ gia. Croda đã đưa một loại Ester-phức có tên Priolube 3997 ra thị trường vài năm trước. Ester được bán trên thị trường như một sự thay thế cho BS vì ester có dãy độ nhớt rất rộng. Các sản phẩm mới khác được quảng bá là lựa chọn thay thế BS được áp dụng trong phân khúc dầu có nguồn gốc sinh học và phân hủy sinh học, bao gồm Estolides của Biosynthetic Technologies và dầu thực vật sử lý bởi plasma của Green Frix.

Tuy nhiên, cũng có những người vẫn muốn sử dụng BS như là lựa chọn đầu tiên cho sự ổn định dường như thành truyền thuyết trong giới pha chế dầu nhớt đối với dầu gốc BS, đó là tính tin cậy. Trong khi việc đóng cửa nhà máy Nhóm I sẽ tiếp tục, nhưng các nhà máy có sản phẩm BS vẫn sẽ tồn tại mãi theo thời gian vì khó có thể thay thế một truyền thống được xây dựng từ lịch sử vinh quang.

Thay lời kết

Dân cố cựu hay nhận xét rằng có những sản phẩm đã trở thành huyền thoại mấy mươi năm nay, mặc dù, sản phẩm đó có thể lạc hậu về API như Shell Rimula R1, hay Essolube HD50,….cũng có thể là BP Longlife HD40/50 hay PLC Komat,..v.v Vì tính ổn định độ nhớt. các sản phẩm này đều được pha chế có sử dụng BS150 trong công thức kết hợp với dầu gốc SN500/600…Và gần như không sử dụng đến phụ gia tăng Chỉ số độ nhớt (VI). Người xưa quan điểm rất đúng:” Dầu nhớt tốt là do dầu gốc tốt, chứ không phải là do quyết định hoàn toàn vào phụ gia”.

“Đám trẻ” ngày nay pha chế có thể nói là “bất chấp”, sử dụng lạm dụng phụ gia, ít tìm hiểu bản chất của dầu nhớt, sự tương thích khi trộn lẫn các loại dầu gốc và phụ gia với nhau. Nhưng thôi! Chuyện đời, cũng vì miếng cơm manh áo!

“Đờn ông cũ hay đàn bà cũ” nếu mà bỏ thì tiếc lắm đa!!!

Lại đêm Hallowen ma mị!31.10.2021

Eska Singapore.

Bài viết sử dụng tư liệu của trang Lubes’n’Grease

Bài học: Na Uy là đất diễn của xe điện Trung Quốc

Hơn một chục nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang hoặc sẽ sớm xuất khẩu xe điện (EV) sang châu Âu và Mỹ, và hầu hết xem quốc gia Bắc Âu này là một thị trường thuyết phục quan trọng.

Kjell Emil Kallestad, người vận hành máy móc 67 tuổi ở Straume, Na Uy chưa từng tưởng tượng mình lái chiếc xe điện. Nhưng khi đối tác trao đổi chiếc SUV diesel của ông bằng một chiếc crossover chạy bằng pin vào năm ngoái, Kallestad đã đồng ý. Theo một nghĩa nào đó, sở thích của cư dân của ngôi làng trên đảo nhỏ bé này không có gì khác thường so với trong nước, nơi EV đã bắt kịp nhanh hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Nhưng điều bất thường là hai mẫu xe, MG ZS và Xpeng G3, đến từ đâu: Cả hai đều được sản xuất tại Trung Quốc.

 “Nói rằng ‘Made in China’ tất tần tật“, Kjersti Midttveit, đối tác của Kallestad nói. “Tôi không sợ điều đó chút nào.”

The MG ZS, manufactured in Zhengzhou, Henan province. $35,300

SOURCE: SAIC MOTOR

Hơn một chục nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang hoặc sẽ sớm xuất khẩu các mẫu xe điện sang châu Âu và Mỹ, và hầu hết đang sử dụng Na Uy là một nơi để chứng tỏ. Các công ty bao gồm BYD, Nio, Xpeng và nhà sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc, SAIC, đều đã đưa các mẫu xe điện trình diện tại quốc gia truyền thống khai thác dầu mỏ và khí đốt lớn nhất Tây Âu.

Những gì đang diễn ra ở Na Uy là một thử nghiệm của các công ty khi cạnh tranh ngày càng tăng ở trong nước, buộc phải tìm thị trường mới. Cho đến nay, doanh số bán hàng ở Na Uy tương đối thấp. Nhưng mục tiêu các nhà sản xuất ô tô đang theo đuổi nhiều hơn chỉ số lượng. Họ đang tìm cách tích lũy kinh nghiệm về những gì cần thiết để thành công ở thị trường nước ngoài.

“Chúng tôi đã có một luận điểm lâu dài rằng Trung Quốc dùng xe chạy bằng pin làm phương tiện từ vị trí trung bình để trở thành một người chơi mạnh mẽ đáng kể trong ngành”, Joe Spak, một nhà phân tích ô tô Mỹ tại RBC Capital Markets, đã viết trong một báo cáo vào đầu năm nay. “Vì vậy, điều này sẽ theo chiều hướng: đầu tiên là Na Uy, sau đó là châu Âu, sau đó…”

Một gói ưu đãi đáng kể được tung ra bắt đầu từ đầu những năm 1990 đã đưa Na Uy trở thành quốc gia đầu tiên loại bỏ dần việc bán xe động cơ đốt trong. Thuế bán hàng đối với EV là bằng 0, trong khi phí vận chuyển chúng qua phà, đỗ xe ở các bãi đất công cộng và lái xe trên đường thu phí đều được giảm giá ít nhất 50% so với những chiếc xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch.

Các yếu tố thúc đẩy Ô tô điện ở Na-uy

Trong khi quốc hội Na Uy đã đặt ra một mục tiêu không ràng buộc cho doanh số bán xe mới sẽ hoàn toàn bằng xe có động cơ không phát thải vào năm 2025, tạp chí Motor của Liên đoàn ô tô Na Uy gần đây đã chỉ  xu hướng sô liệu bán xe xăng và diesel cho thấy điều này có thể đạt được ngay sau tháng 4 năm 2022. Trong số 17.992 xe mới được đăng ký tại Na Uy vào tháng 9, 13.946, tương đương 78%, là xe không phát thải – một kỷ lục.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc lần đầu tiên nuôi tham vọng bán ô tô ở châu Âu vào đầu những năm 2000, với các công ty như Geely Automobile Holdings, Great Wall Motor và Chery Automobile tìm cách xuất khẩu nhưng phần lớn không thành công. Geely là một ngoại lệ, do công ty mẹ mua lại Volvo Cars từ Ford Motor Co. vào năm 2010. “Lần cuối cùng Trung Quốc cố gắng bán xe ở châu Âu, nhiều, nhiều năm trước, nó là một trải nghiệm rất tồi tệ“, Christina Bu, tổng thư ký Hiệp hội Xe điện Na Uy cho biết. “Bây giờ, họ đã thực sự làm tốt công việc.”

Per Roar Johansen, sống ở Uthaug ở miền Trung, Na Uy, đã có một chiếc xe động cơ đốt trong, từ khi anh ta có bằng lái xe cho đến tháng 3 năm ngoái, khi anh ta mua một chiếc MG do SAIC Motor Corp sản xuất. Đầu bếp 32 tuổi này từng chi khoảng 3.000 kroner Na Uy (350 USD) mỗi tháng cho dầu diesel; Bây giờ chi phí lái xe của anh ta đã giảm xuống còn 500 kroner. Phiên bản hàng đầu của chiếc crossover ZS mà anh mua có giá khoảng 280.000 kroner, chỉ bằng 60% giá của một chiếc crossover Kia Niro do Hàn Quốc chế tạo, với nhiều không gian cabin hơn và mui xe toàn cảnh. “Tôi rất hài lòng,” ông nói. “Không còn nghi ngờ gì nữa trong tâm trí tôi: Lần sau tôi cũng sẽ đi mua một chiếc xe điện.”

MG ZS là chiếc xe điện đầu tiên của Trung Quốc xuất hiện trên thị trường vào năm ngoái. Kể từ đó, Bu nói, số lượng EV Trung Quốc “đã bùng nổ”.

“Có rất nhiều sự quan tâm trong việc học hỏi, và họ nghĩ rằng phải đủ thông minh để kiểm tra trong một thị trường đã được thiết lập,” cô nói. “Ở đây, họ phải trấn áp hai vấn đề hoài nghi cùng một lúc: cho dù đó là sự hoài nghi đối với một chiếc xe Trung Quốc hay sự hoài nghi đối với một chiếc xe điện.”

Trong số những chiếc nhanh chóng xuất hiện tiếp theo có Xpeng Inc., công ty đã giao những chiếc SUV điện G3 đầu tiên cho Na Uy vào tháng 12. Chủ tịch của Xpeng, Brian Gu, đã rời khỏi một vị trí ở ngân hàng đầu tư hàng đầu tại JPMorgan Chase &Co. vào năm 2018 để giúp dẫn dắt nhà sản xuất ô tô ra mắt trên thị trường chứng khoán New York vào tháng 8 năm 2020. Cổ phiếu đã tăng hơn gấp đôi kể từ đó. “Bạn phải là người quốc tế nếu bạn muốn trở thành một nhà lãnh đạo thực sự trong ngành, và không có lý do nào để bỏ qua thị trường châu Âu khổng lồ”, Gu nói. “Đó là một nơi mà chúng ta phải chiến đấu.”

Nio Inc., gần như đã ngừng hoạt động trước khi chính quyền thành phố Trung Quốc giải cứu vào đầu năm ngoái, đã trở lại hoành tráng với sự trợ giúp của những chiếc SUV điện đã cạnh tranh trực diện với Model Y của Tesla Inc. tại Trung Quốc. Vào ngày 30 tháng 9, công ty bắt đầu bán mẫu ES8 chạy hoàn toàn bằng điện và mở một Nio House – cả trung tâm bán hàng và câu lạc bộ cho những người hâm mộ thương hiệu – tại Karl Johans Gate, con phố diễu hành chính cực kỳ đắt đỏ của Oslo, giữa Cung điện Hoàng gia Na Uy và quốc hội quốc gia. Không có phòng trưng bày xe hơi điển hình, không gian bao gồm lò sưởi, thư viện và trưng bày quà tặng từ chủ sở hữu Nio ở Trung Quốc. “Ở đây, chúng ta sẽ thấy những bài học trãi nghiệm và chúng ta sẽ điều chỉnh các quy trình Nio và dịch vụ Nio sang các nước châu Âu khác trong tương lai”, Marius Hayler, tổng giám đốc điều hành tại Na Uy của công ty cho biết.

Người sáng lập, William Li cho biết ông muốn mở rộng mô hình Đức, vào cuối năm 2022.

The Nio ES8, manufactured in Hefei, Tỉnh An Huy. $71,600

PHOTOGRAPHER: ODIN JAEGER/BLOOMBERG

BYD Co., công ty đã thu hút Berkshire Hathaway Inc. của Warren Buffett vào năm 2008, có kế hoạch xuất khẩu khoảng 1.500 chiếc Tang SUV điện sang Na Uy trong năm nay. Công ty đang xem xét đưa một phiên bản nhỏ hơn của mô hình này vào thị trường Na Uy cùng với một hoặc hai phiên bản khác vào đầu năm 2023, Isbrand Ho, người đứng đầu bộ phận kinh doanh tại châu Âu của BYD cho biết. BYD đã học được rằng các tính năng mà nó cung cấp tại Trung Quốc với đa số khách hàng tương đối trẻ hơn không hoàn toàn phù hợp với khách hàng ở Na Uy. “Chúng tôi cung cấp, ví dụ, công nghệ như karaoke trong xe,” Ho nói. “Bạn có thể tưởng tượng một quý ông châu Âu 45 tuổi lái chiếc SUV Tang của mình ở Oslo, giơ micro lên và hát không? Tôi không thể tưởng tượng được điều đó”.

Sự quan tâm mạnh mẽ đến xe BYD đã khuyến khích công ty xem xét các cơ hội ngoài Na Uy, nơi – giống như hầu hết lục địa châu Âu – những chiếc xe được lái ở phía bên phải của con đường. Công ty có kế hoạch bắt đầu cung cấp các phiên bản giao thông bên trái của xe. Ho nói: “Tôi đoán tôi không cần phải nói cho bạn biết tôi đang xem xét quốc gia nào.”

Thay lời kết của Eska:

Câu chuyện trên tại Na-uy, cũng giống như hầu hết các quốc gia trên thế giới. Ban đầu công nghiệp ô tô Trung Quốc có thể gây thất vọng về chất lượng vì họ định hướng vào phân khúc giá rẻ, sau đó, họ học ra rằng muốn tồn tại thì phải có chất lượng, nên cả công nghệ xe ô tô và xe điện chất lượng càng ngày càng được nâng cao và được sự kiêng nể của các nước Âu –Mỹ. Ngay cả Tesla Inc. cũng đầu tư nhà máy xe ô tô điện tại Trung Quốc. Hiện nay, Trung Quốc sản xuất 70% pin xe điện cả trên toàn cầu, (Theo Bloomberg). Đối với xe điện, pin là yếu tố quyết định chất lượng xe điện.

Cố Tiến sĩ Alan Phan đã từng nói, Việt nam là thị trường phản ánh thị trường Trung Quốc cả về mọi mặt từ thói quen cho đến cả thượng tầng như cách xây dựng chính sách. Xe điện đang là xu hướng của ô tô tại Trung Quốc.

Sự quan ngại về hàng hóa như ô tô điện của Trung Quốc không những mất đi mà sau này, ô tô điện (EV) Trung Quốc sẽ áp đảo thị trường ô tô điện Việt Nam!

Liệu Vinfast có “đấu” lại chăng? Và ai sẽ nhanh chân đây?

TheoBloomberg
Eska Singapore lược dịch.