Oppenheimer là bộ phim bom tấn vừa phát hành trong mùa hè qua, 2023. Phim kể về cuộc đời của nhà khoa học Oppenheimer, người coi là chế tạo ra bom nguyên tử. Một trong những khoảnh khắc quan trọng nhất trong cuộc đời của J. Robert Oppenheimer được miêu tả trong phim là liên quan đến câu nói “người bạn của tôi ở Shell-dầu nhớt Shell”. Người bạn này là nhà vật lý người Anh George Charles Eltenton. Ông được mô tả trong nhiều ấn phẩm của Mỹ là một điệp viên Nga. Là giám đốc PTN Los Alamos của dự án Manhattan về tia bức xạ.

Tuy nhiên, Eltenton luôn phủ nhận mọi cáo buộc gián điệp. Ông cũng không bao giờ phải đối mặt với bất kỳ cáo buộc nào phạm tội. Ông đã làm việc cho dầu nhớt Shell. Các liên quan đến Oppenheimer khiến Eltenton có nhiều quyết định đột phá ảnh hưởng đến công nghiệp dầu nhớt.

Eltenton: “Bạn tôi ở Shell”. Dầu nhớt Shell

Về mặt chính trị, Eltenton là một người chống phát xít. Ông đã dành năm năm ở Leningrad với một người vợ rất thíchxã hội Liên Xô. Khi Eltenton chuyển đến California, ông chuyển qua nói tiếng Nga!

Một thực tế là Eltenton đã được gặp Peter Ivanov – thư ký Lãnh sự quán Liên Xô tại San Francisco. Ivanov, một người liên quan đến hoạt động gián điệp.  Ivanov hỏi Eltenton có biết ai làm việc tại PTN bức xạ Los Alamos hay không. Và liệu ông có thể thu thập thông tin cho Liên Xô, một đồng minh trong Thế chiến II hay không. Eltenton đề nghị hỏi bạn thân của Oppenheimer, Haakon Chevalier. Oppenheimer trả lời “không” nhưng ông lại không báo cáo về cách tiếp cận.

Sau đó, Ủy ban Hoạt động tình báo Mỹ của Hạ viện Hoa Kỳ (HUAC) bắt đầu điều tra Oppenheimer vào năm 1946. Việc này liên quan đến Eltenton.

Tuy nhiên, thật trùng hợp, đây cũng là thời điểm mà cuộc đời của Eltenton đã có bước ngoặt. Đó là các phát minh trong các nghiên cứu có liên quan đến phụ gia ngành dầu nhớt.

Một bước đi thay đổi cuộc đời

Eltenton đã được tuyển dụng từ năm 1938 bởi Công ty Phát triển Shell (SDC) ở Emeryville, California. Là một chuyên gia về quang phổ. Ông tìm các phương pháp mới để kiểm tra đường ống không bị xâm lấn bằng cách sử dụng các biến thể trong từ trường để phát hiện ăn mòn.Các nghiên cứu này được xuất bản sau khi ông rời Hoa Kỳ.

Tên của Eltenton xuất hiện trước công chúng vào cuối tháng 10 năm 1947 khi Chevalier nêu tên ông trong một lời khai trước HUAC, cơ quan đang điều tra những nỗ lực của Liên Xô để có được thông tin về các hoạt động tại Los Alamos liên quan đến Dự án Manhattan. Tờ New York Times đưa tin rằng ông đã từ chức tại SDC vào ngày 10-10. Nhiều người hàm ý rằng ông đã “bỏ chạy” trước khi cuộc điều tra của HUAC.

Ông và gia đình trở về Anh sau đó, tháng 9/1947. Eltenton đã đảm nhận một vị trí với Shell Research Limited tại Trung tâm Nghiên cứu Thornton. Là trung tâm nghiên cứu toàn cầu của Shell về nhiên liệu, dầu nhớt Shell, mỡ bôi trơn và các nghiên cứu khác như luyện kim và khoa học vật liệu. Tuy nhiên, Thornton là một phần quan trọng trong nỗ lực chiến tranh của Anh. Chuyên phát triển các chất ức chế và các chất phụ gia nhiên liệu và dầu nhớt  khác cho máy bay. Đặc biệt là máy bay chiến đấu Hurricane và ném bom Lancaster phải bay cao hơn và lâu hơn của Đức có thể.

Nghiên cứu ứng dụng

Với áp lực của Mỹ và chính phủ Anh, Eltenton phải rời khởi Thornton và chuyển đến Stanlow. Trong thời gian làm việc tại nhà máy lọc dầu Stanlow, Eltenton trở lại hai lĩnh vực nghiên cứu trước đây. Áp dụng các kỹ thuật mới để cải tiến quy trình sulfonate hóa.

Công việc tiếp theo về sulfonate hóa được nhắm mục tiêu vào việc sản xuất sulfonate tự nhiên hoặc dầu mỏ. Đến cuối thế kỷ 20, Shell là nhà cung cấp sulfonate dầu mỏ tự nhiên chiếm ưu thế ở phương Tây. Eltenton sau đó chuyển sang các phương pháp liên tục để sulfonate hóa nhiều vật liệu hữu cơ, bao gồm các hợp chất thơm alkyl hóa là điểm khởi đầu cho các chất tẩy rửa sulfonate được sử dụng trong dầu nhớt ngày nay.

Sau những bước đột phá đó, Eltenton chuyển sang sản xuất chất tẩy rửa trong dầu nhớt. Bằng sáng chế đầu tiên được nộp vào tháng Tư năm 1954, dựa trên canxi/magiê naphtha sulfonat. Phần lớn tập trung vào sản xuất alkyl sulfonate và alkyl salicylate. Trong khi sản xuất chất tẩy rửa sulfonate tự nhiên là một ngành kinh doanh có tính cạnh tranh cao. Phát minh sulphonate hữu cơ là ngành độc đáo của Shell, đã trở thành hóa học cốt lõi cho dầu nhờn ô tô và hàng hải trong 40 năm tiếp theo. Công nghệ sau đó được chuyển giao cho hãng phụ gia Infineum khi hình thành.

Một di sản lâu dài

Một sự cố có đủ tiếng vang đến nỗi một bộ phim truyện ăn khách đã được phát hành hơn 80 năm sau đó. Nhưng gần như chắc chắn đã tạo ra khoảng khắc về lịch sử cùa ngành dầu nhớt. Chúng ta có thể sẽ không bao giờ biết liệu Eltenton có thực sự là gián điệp Liên Xô hay không. Nhưng chúng ta biết rằng việc ông có thể bị buộc phải quay trở lại Vương quốc Anh đã dẫn đến việc ông tham gia vào công việc quan trọng tạo điều kiện cho sự phát triển của các sản phẩm có tác động vào thời điểm đó cũng như chất tẩy rửa bôi trơn vẫn còn được sử dụng cho đến ngày nay.

Hiện nay, dầu nhớt động cơ Eska Singapore và MaxPro1 được sản xuất từ phụ gia Infineum. Một phần trong đó có từ nghiên cứu của Eltenton về chất tẩy rửa/phân tán sulphonate tổng hợp. Sự kế thừa trong phụ gia sản xuất dầu công nghiệp như dầu gia công kim loại có tính tương đồng với các sản phẩm ngày nay.

Theo Eska Singapore, 13-11-2023.

Bài viết dựa trên nghiên cứu của Trevor Gauntlett , hơn 25 năm kinh nghiệm trong các công ty hóa chất và dầu mỏ, dầu nhớt Shell, đăng trên tạp chí Lubes’n’Grease. 

Việc chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa phụ thuộc vào đơn vị cung cấp máy khuyến nghị. Nhưng nhà sản xuất có đội ngũ kỹ thuật có thể chọn tiêu chuẩn tốt hơn vì nhiều lợi ích. Thông thường chọn dầu thủy lực cho máy ép nhựa hay theo 3 tiêu chí: nhãn hiệu, tiêu chuẩn, giá.

Nhãn hiệu.

Nhãn hiệu dầu nhớt lặp lại đôi khi như một thói quen vì mức độ tin cậy trước đây. Khi nhãn hiệu đang sử dụng không gây ra vấn đề gì về chất lượng thì rất ngại thay đổi. Nhưng nhãn hiệu có được trong đầu người sử dụng đầu tiên là do truyền thông (marketing). Những nhãn hiệu quốc tế có truyền thông tốt tất nhiên được tin dùng đầu tiên. Tuy nhiên, không phải tất cả truyền thông điều đúng, các nhãn hiệu dầu nhớt truyền thông cho dầu nhớt thông dụng như: dầu cho xe tải, dầu nhớt cho xe máy hay dầu nhớt cho xe…đua. Trong khi đó, ngành nhựa với dầu nhớt sử dụng là một phân khúc hẹp trong dầu nhớt công nghiệp.

Nhãn hiệu dầu nhớt có thể thay đổi vì dầu nhớt bản thân là sản phẩm có thể thay thế. Không sử dụng nhãn hiệu này có thể sử dụng nhãn hiệu khác với cùng tiêu chuẩn, độ tin cậy. Cho nên, chọn nhãn hiệu cũng như chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa rất dễ. Đó là nhãn hiệu đã tin cậy trước đây, nhãn hiệu yêu thích hay nhãn hiệu …dầu nhớt nhập khẩu. Dầu nhập khẩu cạnh tranh vì chi phí sản xuất thấp và tiêu chuẩn, nguyên liệu cao cấp.

Tiêu chuẩn.

Khi đề cập đến tiêu chuẩn cho dầu thuỷ lực thì đề cập: tiêu chuẩn độ nhớt và tính năng.

Tiêu chuẩn độ nhớt dầu thuỷ lực.

Tiêu chuẩn chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa thông thường người sử dụng nghĩ: dầu thuỷ lực 68. Thế nhưng, đối với dầu thuỷ lực, tuỳ theo điều kiện nhiệt độ, phải chọn độ nhớt phù hợp, Dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa- Phần 1. Đó chỉ là tiêu chuẩn về độ nhớt khi chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa. Ngoài độ nhớt cũng nên chú ý đến chỉ số độ nhớt (VI). Chỉ số độ nhớt càng cao càng tốt.

Ngoài ra có sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên độ nhớt dầu thuỷ lực.

Nhà máy ở phía Bắc, nơi nhiệt độ có thể xuống 5-8^oC vào mùa đông. Lúc đó, khởi động máy khá khó và bơm kêu to hơn thông thường khoảng 10 phút, sau đó ổn. Do dầu thủy lực “đặc hơn”, tại sao như vậy?

Chính xác là dầu thủy lực thời điểm đó sẽ tăng độ nhớt. Đối với dầu thủy lực thông thường (VI=100)  khi nhiệt độ giảm từ 40oC xuống còn 5oC thì độ nhớt tăng lên khoảng 50 lần, do đó, khả năng bơm tương ứng giảm. Lúc này, bơm sẽ tiêu hay năng lượng nhiều hơn.

Chọn dầu thủy lực chất lượng cao cấp với VI = 150 thì với cùng nhiệt độ giảm đó, độ nhớt sẽ giảm ít hơn khoảng 26% so với dầu thông thường, điều này sẽ cải thiện tốc độ bơm và tiết kiệm năng lượng. Và đảm bảo công suất thể tích và cơ học cân bằng. Loại dầu này còn được gọi là dầu đa cấp, và nhiệt độ bơm đạt đến âm 35^oC.

Thử nghiệm khả năng bơm với loại bơm Vicker (nhãn hiệu bơm của Mỹ) với lưu lượng bơm “giới hạn dưới” tối thiểu là 0.76 Litres/phút, dầu thủy lực cao cấp có thể đạt được nhiệt độ bơm thấp hơn 8^oC so với dầu thông thường.

Thông thường chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa trong nhà xưởng, nên chọn độ nhớt VG 46. Ngược lại hệ thống để nơi có thể phát sinh nhiệt, ngoài trời thì chọn độ nhớt VG 68.

Tiêu chuẩn tính năng dầu thuỷ lực.

Tiêu chuẩn tính năng cho dầu thuỷ lực gói gọn trong ISO 6743/4-HM, DIN 51524-2 HLP) là loại dầu có chứa phụ gia chống mài mòn gốc kẽm (ZDDP), loại phụ gia này sẽ tạo cặn và ăn mòn đối với các chi tiết bằng kim loại “màu”. Chỉ số độ nhớt (VI) thông dụng từ 102-116. Nhưng một số lựa chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa có tiêu chuẩn cao hơn, xem thêm:Dầu thuỷ lực: sự khác nhau giữa tiêu chuẩn HLP/HM và AW (Phần 1)

Máy ép nhựa thường bị rò rỉ dầu và phải châm thêm dầu. Làm sao để khắc phục?

Vấn đề rò rỉ dầu luôn xảy ra ở mọi hệ thống thủy lực không riêng gì máy ép nhựa. Hiện tượng co rút của các vật liệu làm kín khớp nối khi tiếp xúc với dầu thủy lực, hay do các vòng làm kín bằng cơ khí lệch tâm. Các loại seal (làm kín) này bị hư hỏng còn do ở điều kiện áp suất, nhiệt độ và tốc độ cao.

Hiện tượng rò rỉ sẽ làm tổn thất dầu, tăng chi phí, ảnh hưởng sức khỏe công nhân trong nhà xưởng và tăng rủi ro (trơn trượt sàn thao tác). Cũng có thể nghiêm trọng sẽ dừng máy sửa chữa nếu không châm thêm dầu kịp thời.

Có hai cách để giảm sự rò rỉ dầu. Thứ nhất là kiểm tra toàn bộ hệ thống thủy lực để xác định điểm sinh rò rỉ và cần thiết phải bảo dưỡng hay thay mới hoàn toàn các vòng làm kín bị rò rỉ nếu phát hiện được. Việc này đòi hòi thời gian dừng máy.

Cách thứ hai, hiệu quả hơn, là chọn dầu thủy lực cho máy ép nhựa có độ nhớt ổn định. Dầu này có chỉ số độ nhớt (VI) cao, tương thích với các loại vật liệu làm kín khít. Đối với dầu thuỷ lực thông dụng, khi hệ thống làm việc, nhiệt độ khối dầu tăng cao, độ nhớt sẽ giảm (dầu sẽ lỏng hơn, dễ chảy ra ngoài qua các chỗ rò rỉ). Nhưng đối với dầu thuỷ lực có VI cao thì độ nhớt thay đổi rất ít khi nhiệt độ bình thường (30^oC) và khi vận hành liên tục 24/7 (50-60^oC). Hiện tượng rò rỉ sẽ ít hơn.

Hệ thống của chúng tôi sử dụng cảm biến nhiệt, máy sẽ tự động ngắt khi nhiệt độ khôi dầu đạt 50^oC. Có cần thiết phải dùng dầu thuỷ lực loại chỉ số độ nhớt cao như vậy không?

Mặc dù dầu được kiểm soát nhiệt độ và giữ trong khoảng 50^oC thông qua bộ phận trao đổi nhiệt. Vẫn tồn tại những ‘điểm nóng” trong hệ thống. Dưới áp suất cao, thông thường ở xi lanh và bơm; dầu vẫn đạt đến nhiệt độ 100^oC trong thời gian rất ngắn, trước khi qua bộ phận trao đổi nhiệt. Những mối nguy vẫn xảy ra như: mài mòn hay các vết xướt có thể gây hỏng bơm hoặc van. Chọn dầu thủy lực có VI cao sẽ duy trì độ nhớt ổn định. Thậm chí ở mọi điều kiện áp suất nhiệt độ cao, giảm thiểu sự ảnh hưởng này đáng kể.

Khi muốn hệ thống thủy lực hay máy sạch hơn (liên quan đến phụ gia). Nên chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa nào?

Để có tính chống mài mòn cho dầu thủy lực, có nhiều loại phụ gia được sử dụng. Phổ biến nhất là loại phụ gia chứa kẽm (ZDDP) cho tính chất chống mài mòn.

Thành phần kẽm (Zn) sẽ tạo một lớp mỏng (film) trên bề mặt cần bảo vệ. Nhưng trong điều kiện khắc nghiệt hơn khi vận hành, kẽm sẽ bị thoái hóa. Nó tồn tại dưới dạng hữu cơ và hình thành loại cặn tương tự như bùn lơ lửng hay bám vào chi tiết trong hệ thống. Cặn này ảnh hưởng đến khả năng vận hành thông suốt của máy (mài mòn, gây tắt lọc).

Chọn dầu thủy lực có một vai trò lớn trong việc kiểm tra này. Dầu nếu không kiểm soát tốt tính oxy hóa sẽ sinh nhiễm bẩn, đóng cặn lên van. Khi van bi đóng cặn nó có khuynh hướng “luôn mở’ nên hệ thống điều kiển không hoạt động hay tính “nhạy, đáp ứng kém”. Mặt khác, hệ thống điều khiển “cố giắng” đóng kín van và chu trình lặp lại sẽ sinh hỏng hóc bộ điều khiển này.

Quan sát dầu chất lượng thì nhìn vào hệ thống van điều khiển: van phải được đóng kín, sạch. Chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa tốt thì dầu sẽ cải thiện khởi động ở nhiệt độ thấp. Tính chất tách khí tốt tránh tạo bọt là nguyên nhân gây rỗ mặt trên bề mặt răng của máy bơm. Điều này cũng giúp giảm tiếng ồn của máy khi vận hành.

Suy thoái dầu liên quan đến tính chất hoá lý

Trong một số máy hoạt động ở áp suất rất cao, độ nhớt giảm nhanh trong vài tháng sử dụng. Khi áp suất giảm, cần phải thay dầu, hiện tượng này liên quan đến sự suy giảm. Có bốn loại suy giảm về cơ học vật liệu: sức căng, tính nén, tính mỏi và tính cắt.

Trong hệ thống thủy lực, dầu nhờn đối diện với suy giảm tính nén và cắt. Do làm việc dưới áp suất cao trong thời gian dài, gây nên hiện tượng co/giãn giới hạn khi chảy và thường giảm độ nhớt. Gọi chung là “suy thoái” hay giảm cấp độ nhớt. Ví dụ: từ độ nhớt VG 46 xuống VG 32.

Tất cả những sự suy thoái dầu trên đều dẫn tới phải dừng máy để bảo trì.  Chi phí sản xuất tăng vì phát sinh : mài mòn, tăng nhiệt, công suất thể tích không đảm bảo và rò rỉ. Như vậy, cần phải sử dụng dầu được pha bởi dầu gốc cao cấp, ổn định độ nhớt và VI cao.

Giá

Chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa theo nhãn hiệu và tiêu chuẩn như trên thì giá cao. Tất nhiên, đổi lại thời gian vận hành, thay dầu tăng gấp đôi gấp ba. Dùng dầu thuỷ lực giá rẻ gây nhiều hệ luỵ về vấn đề hiệu suất và công năng máy. Ngoài ra trả giá cho việc dừng sản xuất tiêu tốn nhân công và thời gian để bảo dưỡng.

Chọn dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa nhãn hiệu Eska Singapore và MaxPro1 có sự tư vấn tận tình và am hiểu kỹ thuật sẽ an tâm trong sản xuất. Đồng thời giá cả có cạnh tranh hơn các nhãn hiệu quốc tế khác. Nhưng sẽ cao hơn các nhãn hiệu nội địa là chắc chắn.

Theo ESKA Singapore, ngày 25-10-2023.

Dầu thuỷ lực máy ép nhựa là một trong các loại dầu nhớt phục vụ cho ngành nhựa trong đó có: Dầu tách/tháo khuôn, dầu chống gỉ bảo quản,… Là một mảng sản phẩm trong phân khúc dầu công nghiệp, tồn tại rất nhiều loại dầu nhớt khác nhau.

Dầu thuỷ lực máy ép nhựa có tiết kiệm năng lượng (điện) không?

Trong vài năm gần đây, doanh nghiệp quan tâm đến môi trường cạnh tranh, trách nhiệm xã hội, quy trình sắp xếp sản xuất thay đổi liên tục để thích nghi điều kiện mới và không ngừng tìm kiếm những cơ hội cải thiện chi phí năng lượng cũng như tiết giảm chi phí sản xuất. Thêm vào đó, trào lưu sản xuất xanh, không sử dụng năng lượng hoá thạch hay phát thải khí carbon-di-ocide thấp. Các doanh nghiệp hay nhà máy phải sử dụng năng lượng tiết kiệm trong việc dùng các sản phẩm có khả năng này mà điển hình nhất là dùng dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa.

Dầu thuỷ lực có rất nhiều loại và nhiều hãng sản xuất khác nhau. Không phải tất cả dầu thuỷ lực đều như nhau về tính năng và ứng dụng. Có nhiều nghiên cứu trong ngành chỉ ra rằng, dầu thuỷ lực máy ép nhựa phải sử dụng đúng độ nhớt và cao cấp không những tăng tính năng bảo vệ và năng suất máy mà có giúp tiết kiệm năng lượng khoảng 6% so với sử dụng dầu thuỷ lực thông thường.

Lý do tại sao các khuyến cáo sử dụng dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa có độ nhớt theo ISO VG 46 thay vì VG 68 như thông thường. Tiêu chuẩn ISO 6743/4 HV hay DIN 51524-3 HVLP được áp dụng thay vì sử dụng ISO 6743/4 HM và DIN 51524-2 HLP. Các tiêu chuẩn này đảm bảo tối đa sự bảo vệ ổn định hoạt động máy, còn những loại dầu thuỷ lực giá rẻ với tiêu chuẩn không áp ứng không nên sử dụng!

Máy ép nhựa sử dụng liên tục 24/7 thì làm sao có thể tăng tối đa hiệu suất sản xuất và giảm thời gian dừng máy không mong muốn?

Tối đa hiệu suất có thể đạt được bằng nhiều cách như: giảm chu kỳ tuần hoàn, kéo dài thời gian thay dầu và gia tăng tuổi thọ của máy.

Khi xem xét chu kỳ đáp ứng của máy và hiệu quả năng lượng; hiệu suất khối thể tích (µVE) và hiệu suất cơ học (µOV) là hai yếu tố chính cần xác định. Hai thông số này tỷ lệ thuận với nhau và cần phải cân bằng. Do đó, một hệ thống có hiệu suất thể tích và cơ học ở mức lý tưởng sẽ giảm vòng tuần hoàn và tiết kiệm năng lượng. Ví dụ như đối với máy ép nhựa khuôn, dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa chỉ cần giảm 0.5 giây trong vòng tuần hoàn máy sẽ sinh tương ứng công suất tăng 11%.

Để giảm thời gian dừng máy không mong muốn, phải kiểm soát các thành phần nhiễm bẩn là yêu cầu cấp thiết của dầu thủy lực. Thành phần nhiễm bẩn có thể xâm nhập từ bên ngoài hay trong nội tại của hệ thống như hơi ẩm hay không khí chẳng hạn,..Do đó, dầu thủy lực cho máy ép nhựa phải có tính chống oxy hóa cực tốt và khả năng lọc để tách dầu và các chi tiết bị hỏng mà kết quả là sớm thay dầu. Các yêu cầu khác về dầu thủy lực máy ép nhựa như bảo vệ bơm khi máy khởi động và vận hành ở nhiệt độ cực kỳ cao.

Dầu thuỷ lực máy ép nhựa có tăng được năng suất cho máy ép cũ (5-10 năm) hay chỉ áp dụng cho máy mới.

Cả máy mới và cũ đều đạt lợi ích khi sử dụng dầu chất lượng cao theo những hướng khác nhau. Một hệ thống cũ 10 năm có thể bề mặt hoạt động bị mài mòn và các khớp nối không còn chính xác, điều này dẫn đến khả năng rò rỉ, tăng nhiệt, năng lượng bị tổn thất và bị nhiễm bẩn dầu. Trong khi đó, máy mới sẽ có độ chính xác vận hành cao, áp suất và nhiệt độ ổn định sẽ tác động tích cực lên chất lượng của dầu.

Để thích hợp với hệ thống cũ và lâu đời như vậy, dầu thủy lực cho máy ép nhựa phải có Chỉ số độ nhớt (Viscosity Index) cao, chống nhiễm bẩn tốt, hiệu quả lọc tốt cũng như tính chống oxy hóa tuyệt hảo. PURE FLOW HVLP của ESKA Singapore và MaxPro1 có thể giúp cho hệ thống thủy lực chạy êm ái hơn, sạch hơn, tăng tính “tin cậy” của hệ thống và hiệu suất.

Chi phí cho phụ tùng và sửa chữa hỏng hóc có khuynh hướng tăng cao đối với máy đã hết giai đoạn bảo hành. Người vận hành phải đảm bảo sử dụng dầu nhớt bảo vệ hoàn toàn hệ thống thủy lực của mình.

Nhiều hãng chế tạo thiết bị (OEMs) cũng khuyến cáo sử dụng dầu nhớt theo nhãn hiệu riêng biệt. Tuy nhiên, một khi máy hết thời gian bảo hành, người chủ có cơ hội sử dụng dầu nhớt không theo chỉ định nhưng cũng có thể chọn được sản phẩm có chất lượng cao hơn nhiều so với chỉ định chung chung của chính hãng. Điều này phụ thuộc vào trình độ kỹ thuật hay kiến thức của người tư vấn sử dụng dầu nhớt. Có thể tìm thấy những sản phẩm cao cấp hơn sự chỉ định nhưng chi phí giá có thể thấp hay ngang bằng để giúp máy hoạt động sạch hơn và lâu hơn, nhãn hiệu dầu nhớt này cũng là một ví dụ.

Các thử nghiệm theo dõi dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa để giảm thiểu thời gian bảo trì máy.

Thời gian hay dầu là một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến thời gian dừng máy để bảo trì và vòng đời của máy. Tham khảo Có phải TOST là tiêu chuẩn để thay dầu thuỷ lực?

Kéo dài thời gian sử dụng dầu nhớt có nhiều lợi ích như: giảm chi phí tồn kho, rủi ro khi vận hành, giảm thời gian dừng máy không mong muốn, giảm chi phí thải dầu và chi phí nhân công. Tuy nhiên để kéo dài  đáng kể thời gian sử dụng dầu thì phải đối mặt với tốc độ oxy hóa nhanh do tiếp xúc nhiệt, nước, oxy và các xúc tác gốc kim loại trong hệ thống. Nên kéo dài thời gian thay dầu chỉ đối với các loại dầu thủy lực sản xuất từ dầu gốc chất lượng cao cấp và công nghệ phụ gia phù hợp.

Trong phòng thí nghiệm, dầu thuỷ lực cho máy ép nhựa thử nghiệm với nhiều hệ thống thủy lực khác nhau. Có những sản phẩm dầu thủy lực có thể tăng gấp ba lần thời gian sử dụng trong khi vẫn duy trì được hệ thống sạch sẽ và các bề mặt và bộ phận được bảo vệ. Trong thử nghiệm đó, cần phải theo dõi “sức khỏe” của dầu và cả hệ thống thủy lực bằng các thử nghiệm mẫu thường xuyên. Tiêu chuẩn để thực hiện các chỉ tiêunày là cứ 3 tháng lấy mẫu để kiểm tra dầu và kiểm tra hàng năm cho hệ thống máy.

Kiểm tra dầu thuỷ lực máy ép nhựa bao gồm các thử nghiệm: kiểm tra độ nhớt, hàm lượng nước, đếm hạt cơ học trong dầu (NAS), thành phần kim loại hòa tan để xác định chi tiết nào bị mài mòn. Các lần thử nghiệm này được đánh giá theo “khuynh hướng” gia tăng để xác định trước có thể thời gian thay dầu, dầu suy thoái hoàn toàn và có thể xác định mức độ hỏng hóc của bộ phận nào trong hệ thống.

 …còn tiếp.

Theo ESKA Singapore, 16-10-2023

Việc chọn mua dầu thuỷ lực đôi lúc vì chi phí nên người mua cân nhắc đến “dầu thuỷ lực giá rẻ”. Chi phí thật sự cho dầu nhớt trong nhà máy nói chung hay cho dầu thủy lực nói riêng không chỉ liên quan đến giá cả của dầu mà còn liên quan đến: chi phí mua hàng, lưu kho, thử nghiệm theo dõi quá trình dầu được sử dụng, phí xử lý môi trường (thải bỏ), chi phí thay dầu, lao động và cả thời gian dừng máy vì hỏng hóc do dầu gây nên.

Sử dụng dầu đúng với khuyến cáo có thể tiết kiệm được một phần chi phí trên, không những thế mà có thể tăng thêm thời gian sử dụng dầu và tuổi thọ của máy móc/thiết bị. Do đó, cần phải xem xét đầy đủ tất cả các khía cạnh về kỹ thuật trong việc sử dụng dầu thủy lực giá rẻ…!

Sử dụng dầu thuỷ lực giá rẻ gây nên bơm thủy lực bị hư hỏng?

Có đến 90% bơm thủy lực bị hư hỏng do 1 trong hay (kết hợp) 6 nguyên nhân sau:

1. Sự xâm nhập không khí vào hệ thống: hình thành các bọt không khí trong dầu, gây ăn mòn bơm nghiêm trọng.
2. Sự xâm thực: tương tự hiện tượng trên, tuy nhiên cũng có nguyên nhân hình thành các túi khí (ngoài không khí) trong hệ thống, gây tiếng ồn khi bơm hoạt động và ăn mòn.
3. Nhiễm bẩn: tất cả vật chất lạ xâm nhập vào hệ thống từ bên ngoài đều ảnh hưởng đến sự ổn định của dầu. Vật nhiễm bẩn gây sự trầy xướt trên thành kim loại hay cánh bơm, ăn mòn và mài mòn cơ học.
4. Quá nhiệt: khi nhiệt độ của hệ thống vượt quá giới hạn sẽ ảnh hưởng đến độ nhớt của dầu, nguyên nhân suy thoái dầu tạo acid, cặn bùn, hay hình thành lớp vec-ni trên thành kim loại, cánh bơm.
5. Chịu áp cao: khi áp suất thực vượt áp suất thiết kế của bơm.
6. Chọn độ nhớt dầu thủy lực không đúng.

Tất cả các yếu tố trên đều tồn tại và phát sinh từ dầu thuỷ lực giá rẻ.

Chọn độ nhớt cho hệ thống thủy lực.

Khi chọn dầu có độ nhớt thấp hơn độ nhớt được khuyến cáo: dầu sẽ bị rò rỉ cùng với nhiệt độ bơm sẽ tăng. Ngược lại, khi chọn độ nhớt cao hơn, bơm sẽ làm việc nặng nhọc hơn và thiếu lưu lượng trong hệ thống thủy lực. Theo thói quen, người bán lúc nào cũng chọn độ nhớt cao hơn để “chắc chắn”, nên hiện nay ở Việt nam, nói đến dầu thủy lực thì phổ biến nhất là loại độ nhớt VG 68 (theo phân loại độ nhớt dầu công nghiệp của ISO)

Xu hướng hiện nay, các nhà chế tạo máy đều khuyến cáo dầu thủy lực có tiêu chuẩn HV, là loại dầu có Chỉ số độ nhớt cao và rất cao ( HVI: 150-200). Dầu này sử dụng cho máy móc cơ giới, ngành nhựa, thép , gạch men,…nơi hệ thống thủy lực có chịu tác động của nhiệt từ bên ngoài, nên nhiệt độ dầu có thể duy trì từ 70-120oC.

Theo đường cong biểu thị độ nhớt động học theo nhiệt độ, tại điểm có nhiệt độ hệ thống là 80oC (thông dụng) thì dầu thủy lực VG 46 có Chỉ số độ nhớt VI 110 có độ nhớt động học là 11.42 cSt, trong khi đó dầu có VI 165 có độ nhớt động học ở nhiệt độ này là 13.32 cSt. Khi nhiệt độ càng tăng cao tỷ lệ sự chênh lệch càng cao.

Dầu thủy lực theo ISO 6743/4 HM trên thị trường hiện nay đa số được sản xuất từ dầu gốc nhóm 2, có Chỉ số độ nhớt  khoảng 108-116. Để sản xuất dầu thủy lực theo ISO 6743/4 HV có Chỉ số độ nhớt (VI) 165 có thể phải sử dụng thêm dầu gốc nhóm 3 (tổng hợp gốc khoáng?) tùy theo lựa chọn phụ gia của từng hãng. Nhưng cũng có nhà sản xuất chỉ sử dụng dầu gốc có độ nhớt thấp và các dạng EPDM (Ethyl-Propyl Dimer) để tăng chỉ số độ nhớt. Dầu thuỷ lực được pha chế theo kiểu này cũng có thể gọi là dầu thuỷ lực giá rẻ. Các dạng dầu thuỷ lực giá rẻ như vậy khi sử dụng dễ sinh cặn bùn do tính tương thích cấu trúc phân tử dầu gốc và chuỗi polymer thấp, đồng thời, mạch bị ôxy hoá bởi nhiệt và không khí/ nước.

Có thể nhận ra một khuynh hướng về chế tạo máy/thiết bị càng ngày càng nhỏ gọn hơn, chiếm ít không gian hơn, hệ thống thủy lực cũng trong xu hướng đó. Như vậy, dầu sẽ ở trong bồn chứa thời gian ngắn hơn, dẫn đến ít có thời gian thoát khí hơn (không khí xâm nhập trong dầu sẽ làm giảm sự chính xác của đầu cuối nhận năng lượng cơ học). Tương tự, phụ gia trong dầu có ít thời gian để tách nước/khử nhũ hơn, nước trong dầu là tác nhân gây oxy hóa, bùn làm bít lọc, ăn mòn và mài mòn cánh, trục bơm.

Một hệ thống thủy lực thường hoạt động ở áp suất cao và nhiệt độ cao thường là nguyên nhân gây đóng cặn vec-ni  trên thành kim loại, gia tăng tỷ lệ điện hao hụt, giảm vòng tuần hoàn dầu.

Thời gian thay dầu thủy lực là bao lâu?

Thời gian thay dầu thuỷ lực phụ thuộc và chỉ tiêu PRVOT hay TOST (thử nghiệm thời gian ôxy hoá của dầu). Tham khảo thêm tại : Có phải TOST là tiêu chuẩn để thay dầu thuỷ lực?

Theo quan sát của ESKA, thời gian sử dụng dầu thuỷ lực giá rẻ được pha chế theo cách trên không làm mài mòn cánh/trục bơm một cách tức thì mà quá trình sẽ diễn ra dần dần. Thời gian ôxy hoá theo TOST thông thường khoảng 2500-3000 giờ, tức chỉ 1/3 thời gian thay dầu thuỷ lực tiêu chuẩn! Vậy dầu thuỷ lực đó có phải là dầu thuỷ lực giá rẻ?

Trước những nghiên cứu về thị trường và thói quen sử dụng dầu thủy lực tại Việt nam, ESKA Singapore khuyến cáo khách hàng và người sử dụng dần dần chuyển sang dầu thủy lực ISO 6743/4 HV, chỉ số độ nhớt rất cao và phụ gia không chứa kẽm, không tạo cặn. Hay thấp nhất cũng là loại dầu thủy lực thông dụng hiện nay ISO 6743/4 HM hay DIN 51524-2: HLP. Không nên sử dụng dầu thuỷ lực có tiêu chuẩn thấp hơn.

Dầu thuỷ lực giá rẻ thì cũng tuỳ theo quan điểm. Khi giá dầu gốc đang rẻ như hiện nay thì sự chênh lệch giữa giá thành sản xuất của dầu thuỷ lực theo tiêu chuẩn và dầu thuỷ lực giá rẻ không đáng kể. Trừ trường hợp pha chế bằng dầu gốc “tái sinh – re/refinery” để sản xuất dầu thuỷ lực giá rẻ nhiều như hiện nay tại Việt Nam. Dầu thuỷ lực được pha chế từ nguồn dầu gốc cao cấp như từ Singapore, Korea …có giá thành gần như nhau về chi phí, nhưng bán có rẻ hay không là do từng hãng và cách phân phối đến người sử dụng.

Khi giá dầu thuỷ lực chính hãng như ESKA Singapore hay MaxPro1 đang rẻ thì mua dầu thuỷ lực giá rẻ kém chất lượng làm gì?

Theo ESKA Singapore, 09-10-2023

Tài liệu tham khảo:

• Lube magazine số 49 : Lube Tech Not all Hydraulic Fluids are created Equal
• Link : lubrizol.com.
• Số liệu độ nhớt : www.viscopedia.com

Ở miền Nam, trung thu mới có cảm giác như trời vừa mới vào thu. Nắng vàng len lỏi được chút giấc trưa, trời chiều đã man mác giăng tơ. Trăng vừa nhú lên khỏi ngọn cây bên đường thì mây ùn ùn kéo đến, đêm rả rích tiếng mưa…

Đường ngoài lộ từ khi giải toả được trải nhựa thẳng thớm, vỉa hè lát gạch tươm tất. Đêm gió mát vài quán cà phê cóc, quán nhậu đầy kín người. Cũng nhờ đó mà bụi tre được ra “mặt tiền”, trông thật hiền lành nhưng …vô duyên! Có lẽ hồi đó, bụi tre được trồng ven bờ rào của một con đường đất. Con đường đất đỏ ngoằn ngoèo ven đường ray xe lửa từ Tân Cảng qua Cầu Đỏ, nối tới ga Gò Vấp, rồi ra tận miền Trung, miền Bắc!

Sau bụi tre có thể là sân nhà ai đó? Trung thu, trăng đầu hôm tròn vo vừa lên ngang ngọn tre thì cả không gian đã nhuộm thứ ánh sáng vàng vọt, huyễn hoặc. Tụi con nít đốt đèn đi loanh quanh réo gọi chị Hằng, chú Cuội. Hồi xưa ở Sài Gòn điện cũng chập chờn, đâu có đèn đường. Mấy ông nhà đèn cứ đêm trung thu là cúp điện để tiết kiệm và cho tụi nhỏ hả hê rước đèn. Cuộc vui chỉ mấy chốc, mây đen cuộn về, trời tối thui, nghe trong gió là hơi nước. Mưa!

Sau bụi tre có thể là một cái ao? Trung thu, ánh trăng dát vàng lung linh trên mặt nước. Chuồng vịt kế bên nghe im thin thít, khác với mọi ngày. Bóng bụi tre đổ dài xuống hẻm nhỏ dẫn vô xóm trong, hun hút. Những đêm trăng tròn, có người con gái hay đi ra ngõ, cạnh bụi tre như đứng chờ ai. Có thể, chỗ này, thời khắc như vậy, người đó đã tiễn một người đi, cũng chẳng biết đi đâu. Chiến trận? Đi làm ăn hay đi theo người khác?

Tất cả những giả định đó không biết có thật hay không. Nhưng bụi tre “mặt tiền” vẫn tồn tại lâu rồi, ở vị trí đó. “Ông cây xanh đô thị” không thay thế bụi tre bằng một loại cây trồng phổ biến ở phố, âu cũng có lý do! Sáng mấy con chim sẻ tíu tít tỉa lông trên ngọn, mặc cho mấy bàn cà phê ở dưới xôn xao tiếng người.

Chánh là tài xế chạy xe công nghệ. Nói cho oai, chứ thật ra chẳng khác chi xe ôm thuở trước. Chánh cũng có bằng đại học, nhưng xin việc làm khó trụ nổi ở thành phố phồn hoa này. Trong khi đó, Chánh có vợ con dưới quê, 3 miệng con chim non lúc nào cũng há mỏ chờ mồi! Cuốc xe đầu tiên, Chánh ngồi cà phê dưới bụi tre chờ “áp nổ”. Khuya, trước khi về “ổ trọ” Chánh ngồi đây ăn tô mỳ lấy sức. Có những đêm thấy trăng Chánh chạnh lòng nhớ…

Sáng sớm mùa thu, sau một đêm mưa, cả thung lũng tràn ngập hơi sương. Phía xa là dãy núi chắn ngang, đi xa hơn nữa là biển, nhưng xa lắm! Nhà Chánh trên đồi nhìn xuống là cả vùng đất thấp ngập màu xanh. Thung lũng trồng toàn cây ăn trái có múi, cam, quýt, bưởi. Vùng này vốn nổi tiếng về sầu riêng! Những đêm trăng, thung lũng tràn ngập ánh trăng. Những đêm trời tối, có thể thấy đom đóm bay ra từ bụi ven đường, đó là những lúc người dân không xịt thuốc sâu. Mà cũng lâu lắm rồi ít thấy đom đóm quay về!

Mai Chánh qua cái văn phòng  bên bụi tre nộp đơn xin vô làm nhân viên bán nhớt! Nghe nói chủ công ty đó nhập nhớt bên Singapore, chắc cũng “êm”. Chứ chạy “gáp” hoài chắc thân tàn ma dại, bào mòn sức khoẻ!

Trưa, Chánh chạy về phía núi, về nhà mong kịp giờ rước đèn với tụi nhỏ. Bánh trung thu giảm giá mua vài cái, không quên nửa con vịt quay tối nay làm vài chai bia với vợ…Đêm trung thu năm nay phải ở nhà!

ESKA Singapore và MaxPro1 đang tuyển nhân viên bán hàng trực tiếp tất cả các khu vực!

ESKA Singapore, viết cho ngày trung thu, 28-09-2023

Dầu thủy lực là một sản phẩm quan trọng trong tổng thể công nghiệp dầu nhớt. Dầu thủy lực được phân loại trong phân khúc dầu nhớt công nghiệp. Tuy nhiên, cũng được xếp chung trong phân khúc vận tải vì được sử dụng nhiều trong máy móc cơ giới, vận tải. Hai chức năng chính của dầu thủy lực: bôi trơn thiết bị và truyền lực (năng lượng điện sang cơ học ). Các chức năng hỗ trợ như: ổn định áp suất, làm mát hệ thống thông qua quá trình trao đổi nhiệt với môi trường, chống mài mòn chi tiết kim loại, giảm ma sát, chống gỉ và chống ăn mòn..và làm kín khít các mối nối (seal). Nên, dầu thuỷ lực có nhiều câu hỏi cần giải đáp…

Tại Việt nam, dầu thủy lực chiếm 40% sản lượng dầu công nghiệp, tương đương 6,1% ngành công nghiệp dầu nhớt chính thống (không kể những nhãn hiệu không được khảo sát, hay phân khúc dầu nhớt giá thấp). Hàng năm, dầu thủy lực được tiêu thụ trung bình khoảng 38 ngàn tấn sản phẩm các loại. (TheoBáo cáo thị trường dầu nhớt Việt nam- Bài 16: 2022, ngoại truyện!)

Phân loại dầu thuỷ lực.

Phân loại dầu thủy lực theo độ nhớt (dầu công nghiệp) hay VG (viscosity grade) được xác định bởi độ nhớt động học ở 40oC. Dãy độ nhớt VG thông dụng nhất trong khoảng: …22, 32, 46, 68, 100…

Phân loại dầu thủy lực về tính năng theo ISO 6743/4 (Bộ tiêu chuẩn hóa  ISO, chương 6743 về dầu nhớt công nghiệp, phần 4 phân loại tính năng dầu thủy lực) bao gồm :

HH : dầu tuần hoàn, dầu gốc không chứa phụ gia

HL : dầu gốc tăng cường thêm tính chống gỉ và chống oxy hóa R&O

HM : dầu thủy lực có phụ gia chống mài mòn chứa kẽm (Zn), thông thường nằm dưới dạng hợp chất ZnDPP- Zinc Dithiophosphate; có thể bị tách ra thành kẽm tự do trong quá trình hoạt động, tạo nên cặn cơ học gây nên mài mòn

HV : dầu thủy lực có chứa phụ gia chống mài mòn và có chỉ số độ nhớt cao (HVI – High Viscosity Index) hay rất cao ( VHVI- Very High Viscosity Index)

HFC : dầu thủy lực gốc tổng hợp PAG (Poly alpha glycol) chứa hàm lượng nước đáng kể sử dụng làm dầu thủy lực chống cháy trong các nhà máy luyện thép hay hầm lò khai thác khoáng sản.

HFDU: dầu thủy lực gốc tổng hợp với dầu gốc ester cũng sử dụng trong các nhà máy luyện phôi thép hay hầm lò như dầu thủy lực chống cháy.

Ngoài ra có nhiều phân loại tính năng khác nhưng trong khuôn khổ bài viết chỉ đề cập đến các loại thông dụng nhất thường gặp tại Việt nam.

Có phải dầu thuỷ lực AW giống dầu thuỷ lực HLP/HM?

Dầu thủy lực HM là loại dầu thông dụng nhất hiện nay. Như đề cập ở trên, loại HM được quốc tế công nhận về tính năng chống mài mòn (Anti wear- AW), chống oxy hóa và chống gỉ (R&O). Nhưng hiện nay có sự nhầm lẫn giữa dầu HM và dầu AW vì dầu AW chỉ mô tả tính năng chống mài mòn nhưng chưa diễn tả đầu đủ tính năng của dầu HM. Thông thương đối với loại dầu HM thì phải thông qua các thử nghiệm trên các loại bơm của các hãng chế tạo như : Vickers (Vickers 35VQ25 hydraulic pump wear test comparision- so sánh mài mòn trong bơm tiêu chuẩn cánh gạt 35VQ25), hay Denison, MAG (trước đây là Cincinnati Machine), GM LS2, Bosch-Rexroth.

Thông thường phải thực hiện đầy đủ các thử nghiệm: hàm lượng kim loại (Zn), mài mòn 4 bi (four ball wear – ASTM D4172M), tuổi thọ do oxy hóa (RPVOT ASTMD 2272)…v.v.

Như vậy, nội hàm tiêu chuẩn dầu thủy lực theo ISO 6743/4 HM mang rất nhiều yếu tố về tính năng, AW là một trong đó tính năng. Tuy nhiên, diễn tả dầu AW như là HM thì thiếu đầy đủ. Cũng có thể do cách đặt tên, mặc dù là AW nhưng vẫn đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn HM (chỉ thường thấy ở các nhãn hiệu lớn).

Dầu thủy lực HM chứa kẽm như đề cập phía trên rất dễ tạo cặn (kẽm sẽ tách ra dưới dạng các oxýt  Zn hay dạng muối vô cơ gây mài mòn, ngoài ra, đối với các loại bơm có vòng bi bằng lớp mạ bạc (Ag) hay đồng (Cu) như nhãn hiệu bơm Lucas (Hoa kỳ)  thì kẽm dễ dàng gây mài mòn hơn. Đó là lý do ngày nay phụ gia chống mài mòn trong dầu thủy lực dần dần sử dụng KHÔNG CHỨA KẼM. Hay còn gọi là phụ gia không tro (ashless).

Tại sao có sự khác nhau về chất lượng giữa các nhãn hiệu cùng sản xuất theo một tiêu chuẩn của dầu thủy lực?

Điều đầu tiên là dầu gốc. Không phải tất cả các loại dầu gốc cùng nhóm là có tính chất giống nhau. Tùy theo nguồn gốc sản xuất mà chất lượng dầu gốc cũng khác nhau. Cùng một nhóm dầu gốc, như được sản xuất đều từ nhóm II, nhưng dầu gốc từ ExxonMobil khác nhóm II từ Trung Đông. Hiện nay, có nhiều nhãn hiệu nội địa pha dầu thuỷ lực từ dầu re-refinery (tái sinh) cũng tiêu chuẩn nhóm II. Dầu thuỷ lực pha từ nhóm này cũng có màu trắng nhưng thời gian sử dụng sẽ kém nhiều vì sự oxy hoá dầu. Tiêu chuẩn để thử nghiệm thời gian thay dầu thuỷ lực là RPVOT hay TOST!

Phụ gia trong dầu thủy lực chiếm chưa đến 1%, thường thì do khuyến cáo. Nhưng cùng một phụ gia (đóng gói sẵn) với tỷ lệ và cùng nguồn dầu gốc thì tại sao dầu thủy lực của ESKA Singapore  tốt hơn hãng A. ? Vì tùy theo ứng dụng của dầu, Eska có thể cho thêm “một số loại phụ gia khác – components” để đẩy giới hạn về tính năng của dầu cao hơn, như tính tách nhũ tương (tách nước) và kháng oxy hóa, chống gỉ  tốt cho thiết bị/máy móc làm việc trong môi trường ẩm ướt. Cũng vì lý do đó, Mobil có dầu thủy lực cho hàng hải và dầu thủy lực cho công nghiệp…Sự nghiên cứu sản phẩm luôn mang lại danh tiếng và thành quả xứng đáng. Do đó, không phải dầu thủy lực nào cũng như nhau!

Thị trường dầu thuỷ lực tại Việt Nam.

Phải nói rằng, thị trường Việt nam (các thị trường các nước đang phát triển cũng như vậy) cạnh tranh về giá rất nặng nề. Đôi khi chọn sản phẩm cũng chọn sản phẩm rẻ nhất nhưng nếu không trả giá bây giờ thì sớm muộn gì cũng phải trả giá vì hư hỏng của máy móc thiết bị hay rò rỉ trong sử dụng.

Khi nói đến dầu thủy lực đa số các hãng điều khuyến cáo tiêu chuẩn HM cho rất nhiều ngành nghề và máy móc trong công nghiệp. Không nói chi đâu xa, trong ngành máy móc cơ giới, gần như 99% đều sử dụng HM, nhưng người sử dụng không biết rằng 100% máy móc cơ giới (off road) được khuyến cáo tiêu chuẩn HV (chống mài mòn và chỉ số độ nhớt cao). Người mua thì chỉ biết dầu thủy lực, người bán thì chỉ biết dầu thủy lực (thông thường AW/HM) mà không nghiên cứu khuyến cáo của hãng sản xuất (OEMs)  sử dụng cho máy đó là dầu gì? Ai cũng nghĩ xe/máy cũ (nhập dạng second hand) nên mua dầu thủy lực 68 là ổn.

Cũng chính vì cạnh tranh giá mà hãng dầu C. và nhiều hãng khác (nhiều nhất là nội địa) sản xuất ra loại “dầu thủy lực HH hay dầu VG”, tức không chứa phụ gia chống mài mòn. Đây chỉ là dạng dầu tuần hoàn được sử dụng bôi trơn theo kiểu “nhỏ giọt, mất dầu” hay trong phuộc nhún của xe máy (tùy độ nhớt),..

Một số hệ thống thiết bị/máy được lắp mới được mua từ nước ngoài có đầy đủ chuyên gia lắp máy, họ rất tuân thủ theo khuyến cáo của OEMs hay trong các hệ thống thủy lực có nhiệt cao yêu cầu sự ổn định áp suất. Dần dần theo khuynh hướng đó dầu thủy lực HV sẽ dần thay thế tiêu chuẩn HM nhưng …xa lắm!

Theo ESKA Singapore, 26-09-2023

Bài viết được thực hiện vào 30.7.2017 trên trang Dầu nhớt của Chuyên gia.

Dầu nhớt công nghiệp là một phân khúc quan trọng trong ngành công nghiệp dầu nhớt trên thế giới. Dầu nhớt công nghiệp (Industrial Oil) tại Việt Nam chiếm khoảng 24-28% tổng lượng dầu nhớt tiêu thụ nội địa. Là một phân khúc rộng với nhiều loại dầu nhớt phục vụ trong công nghiệp như: dầu thuỷ lực, dầu bánh răng, dầu gia công kim loại, mỡ..v,v.

Dầu nhớt công nghiệp tồn tại ở đâu?

Câu trả lời đơn giản. Dầu nhớt công nghiệp tồn tại trong các công xưởng hay nhà máy xí nghiệp. Các nhà máy này nằm trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp hay độc lập ở khu nào đó. Cả nước có khoảng 563 khu công nghiệp (KCN) nằm trong quy hoạch tại 61/63 tỉnh thành. Hiện nay, 5 tỉnh thành có nhiều khu công nghiệp đang hoạt động nhất là Đồng Nai, Bình Dương, Tp.HCM, Long An và Bắc Ninh.

Tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp tại các tỉnh phía Nam là khoảng 85%. Một số KCN tại Hà Nội, Tp.HCM, Đồng Nai, Bắc Ninh, Bắc Giang, Bình Dương được lấp đầy gần như hoàn toàn. Đồng Nai là tỉnh có số KCN đang hoạt động nhiều nhất cả nước với 31 KCN. Bình Dương là tỉnh có diện tích KCN lớn nhất cả nước với tổng diện tích 12.721 ha từ 31 khu công nghiệp, chiếm 1/4 diện tích KCN toàn miền Nam, 13% diện tích KCN của Việt Nam, tỷ lệ lấp đầy đến 95%. Cho nên dầu nhớt công nghiệp được bán ở vùng trọng điểm kinh tế công nghiệp nhiều nhất. Ngược lại, Bình Thuận có 6 KCN đã đầu tư hạ tầng hoàn chỉnh nhưng tỷ lệ lấp đầy chỉ 37%. Hay Ninh Thuận có KCN Du Long, Thuận Bắc được xây dựng đã 14 năm nhưng tỷ lệ chỉ 0%.

Có một thời người dưng vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long dùng cụm từ “đi Bình Dương” có nghĩa là đi tha hương cầu thực, làm việc trong các KCN để …trốn cái nghèo khó ở quê nhà! Nhưng vẫn tồn tại một vấn đề còn nhức nhối trong đời sống an sinh xã hội. Đó là tình trạng người dân mất đất để “hy sinh” làm KCN. Trong tất cả đề án phát triển kinh tế địa phương ở quy mô cấp tỉnh, có vẻ tìm thấy hướng phát triển KCN là dễ dàng nhất. Phát triển KCN đồng nghĩa là mất đất đai gieo trồng, đặc biệt Việt Nam là một nước thuần nông. Trong đó thiệt hại lớn nhất vẫn là người nông dân. Nhưng cũng tuỳ theo địa phương, tuỳ đất đai thổ nhưỡng mà quy hoạch KCN. Có những vùng khô cằn sỏi đá, khí hậu khắc nghiệt, kết nối giao thông thuận lợi, gần các trung tâm kinh tế thì nên đầu tư KCN. Nhưng cũng có vùng khí hậu hiền hoà, đất đai màu mỡ cũng đầu tư KCN? Đó là thực trạng “tham bát, bỏ mâm”, đất đai như vậy đầu tư cho nông nghiệp là thượng sách. Giá trị sinh lợi ít hơn tiền thu từ cho thuê đất, nhưng về môi trường, người dân?

Hiện nay, Hậu Giang là một tỉnh nông nghiệp chỉ có 2 KCN với tổng diện tích 492 hecta. Đến năm 2030, Hậu Giang muốn lập mới 7 KCN. Với việc thành lập mới thêm 7 KCN có tổng diện tích 1.741 ha, tỉnh Hậu Giang sẽ nâng tổng diện tích KCN đến năm 2030 lên khoảng 2.233 ha… cũng ngần ấy đất ruộng, xóm làng biến mất.

Theo quốc lộ 61 đi xuyên qua Hậu Giang về Kiên Giang, đoạn từ Ngã 3 Cái Tắc (Châu Thành A) về Vị Thanh. Hai bên đường là bạt ngàn đồng ruộng. Mùa hè thì lúa trổ đòng mơn mởn, khi thu sang lúa chín vàng ươm, trải dài. Khói lam chiều đốt đồng mịt mù như sương khói. Mùi khói ám ảnh ký ức tuổi thơ chỉ biết rong chơi với đồng ruộng. Mai kia bạc đầu, khó tìm lại mùi của hương xưa… Đó là sự “hối tiếc đạo đức – moral regrets” theo Daniel Pink, trong:” The power of Regrets” – Sức mạnh của sự hối tiếc. Hầu hết chúng ta đều muốn cuộc sống trở thành tốt hơn. Nhưng lại thường phải đối mặt với những lựa chọn cám dỗ dẫn đết kết quả thấp kém. Khi quyết định khi chưa có đầy đủ luận chứng, thông tin hoặc thỏa hiệp niềm tin vào của quyết định sai lầm, sự hối tiếc có thể tích tụ và sau đó tồn tại lâu dài.

Những chủng loại dầu nhớt công nghiệp.

Dầu nhớt công nghiệp đa dạng về chủng loại. Mỗi ngành công nghiệp khác nhau lại có những loại dầu đặc biệt phụ vụ cho riêng mình. Ngoài ra, một số loại dầu nhớt được sử dụng chung cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau như: dầu thuỷ lực, dầu bánh răng, dầu máy nén khí, mỡ bôi trơn,..v.v

Đối với các ngành công nghiệp nhẹ, các công xưởng, nhà máy chiếm tỷ trọng chủ yếu ở Việt Nam. Dầu nhớt công nghiệp phục vụ gia công cơ khí, chế tạo: dầu cắt gia công kim loại có nhiều sản phẩm đặc thù. Đây là phân khúc đặc biệt đòi hỏi tính kỹ thuật cao trong ngành sản xuất dầu nhớt. Ngành công nghiệp chế biến thực phẩm thì yêu cầu các sản phẩm dầu nhớt bôi trơn khắc khe với các tiêu chuẩn an toàn như NSH (Mỹ), Kosler (Do thái) hay Halal (Cộng đồng Hồi giáo). Ngành công nghiệp nhựa thì sử dụng nhiều dầu thuỷ lực cho máy ép, đùn.

Ngành công nghiệp nặng như khai thác chế biến mỏ, công nghiệp thép, xi măng, xây dựng. Các loại dầu nhớt công nghiệp phổ biến như dầu bánh răng, mỡ, dầu gia công kim loại. Ngoài ra, các nhà máy công nghiệp nặng sử dụng lượng lớn dầu động cơ cho đội khai thác vận chuyển.

Trong tất cả nhà máy ngành công nghiệp luôn sử dụng dầu máy nén khí để cung cấp khí nén. Mỡ bôi trơn cũng được sử dụng tại các vị trí không thể bôi trơn bằng dầu nhớt. Riêng chủng loại mỡ cũng đa dạng vì phụ thuộc nhiệt độ, tốc độ và tải trọng.

Có thể nói dầu nhớt công nghiệp mang khái niệm chung, đại diện cho một nhóm dầu nhớt nhiều sản phẩm. Nhưng cũng đừng lầm tưởng loại “dầu công nghiệp ISO 150” có độ nhớt cao bán nhiều ở cây xăng. Đó là loại nhớt bôi trơn kém chất lượng sử dụng cho động cơ xe quá cũ vùng nông thôn.

Những hối tiếc.

Làm dầu nhớt công nghiệp rất ít người chịu khó đeo bám nghề. Ở Việt nam, kinh doanh dầu nhớt thường tập trung vào dầu động cơ và xe máy vì dễ bán. Mà cũng đúng khi thị phần dầu động cơ chiếm đến 75% tổng lượng dầu nhớt tiêu thụ. Bán dầu nhớt công nghiệp ở các hãng dầu nổi tiếng như Castrol, Shell, Total được đào tạo kiến thức bài bản. Trở thành nhà bán hàng cho các nhãn hiệu này cũng lắm trần ai vì áp lực.

“Chúng ta có nhiều khả năng hối tiếc về những cơ hội mà chúng tôi đã không nắm bắt hơn là những cơ hội chúng ta đã làm.” Theo Daniel Pink, trong đó đề cập đến sự nuối tiếc “táo bạo-boldness regrets”. Hối tiếc khi chúng ta quá an toàn và tự hỏi điều gì có thể xảy ra. “Giá như tôi bắt đầu công việc kinh doanh dầu công nghiệp sớm!”. “Giá như tôi gọi cho ESKA để mua dầu công nghiệp!:-)”. Sự hối tiếc làm điều gì đó táo bạo phát sinh từ việc không tận dụng tối đa các cơ hội như một bàn đạp vào một công việc có khả năng trọn vẹn hơn.

Vậy đó: dầu nhớt công nghiệp luôn mở ra nhiều cơ hội trong việc kinh doanh dầu nhớt. ESKA Singapore luôn đầu tư cho mảng kinh doanh về dầu công nghiệp. Các sản phẩm đặc biệt từ Singapore phù hợp cho ứng dụng trong các nhà máy tại Việt Nam.

Theo ESKA Singapore, 17/9/2023